Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

згубі́цца, згублюся, згубішся, згубіцца; зак.

1. Зак. да губляцца (у 1 знач.).

2. Зак. да губіцца (у 1 знач.).

згубі́ць, згублю, згубіш, згубіць; зак.

1. Зак. да губляць.

2. Зак. да губіць.

згу́блены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад згубіць.

згу́бнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць згубнага. Не букет, а цэлы ахапак — пышны і яшчэ свежы, толькі дробненькія пялёсткі ружовыя смалянак былі ўжо крануты згубнасцю [за]вядання. Ракітны.

згу́бны, ‑ая, ‑ае.

Які вядзе да згубы, пагражае згубаю; пагібельны. Згубны ўплыў. Згубныя вынікі.

згука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Разм. Крыкам, сігналам сабраць у адно месца ўсіх або многіх. // Заклікаць да чаго‑н. Слова, што мужнасць кавала, Слова, што ў бой падымала, Сёння згукае да працы, Працы на шчасце народа. Кірэенка.

згу́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да згукаць.

згу́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да згуляцца.

згуля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

Дасягнуць зладжаных дзеянняў у сумеснай гульні. Футбольная каманда добра згулялася.

згуля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.

1. Правесці якую‑н. гульню, пагуляць у што‑н. Згуляць у хованкі. Згуляць у гарадкі. Згуляць у валейбол. Згуляць у лато. / што. Аб правядзенні партыі ў якой‑н. гульні або часткі гульні. Згуляць партыю ў шахматы.

2. што. Наладзіць, справіць што‑н. Згуляць вяселле. □ Каласы адспявалі, Іх пажалі, сабралі, Бараду завязалі Ды дажынкі згулялі. Броўка. // Разм. Пратанцаваць, станцаваць (танец). — А ўчора на танцах.. адна нішто сабе была, — сказаў Картыжоў. — Згуляў я з ёю пару танцаў. Чыгрынаў.

3. (звычайна з адмоўем). Разм. Страціць які‑н. час дарэмна; прагуляць. Каваль быў працавіты чалавек, ён не мог згуляць ані хвіліны. Чорны. Усю зіму на конях, на трактары, якому Заранка не давала згуляць ні хвіліны, вазілі на поле гной, тралявалі з балота торф. Сабаленка. // Застацца незасеяным (пра поле, ніву). — Не бойся: людзі не сядзяць, Зямля не будзе нас чакаць, Не запустуе, не згуляе! Колас.