Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

скры́тнічанне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. скрытнічаць.

скры́тнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Быць скрытным; скрываць што‑н. ад каго‑н. Не скрытнічай, а гавары адкрыта, шчыра. □ Паліцыя ніколі не хавала, што Якуб памагае ёй. І сам Якуб не скрытнічаў з гэтым. Каваленка.

скры́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які скрывае ад іншых свае пачуцці, настроі, думкі і пад. [Ніна:] — Ты наогул вельмі скрытны. Хаця б раз раскрыў сваю душу. Шыцік. Пасля .. [Міхалапіха] стала панурая, маўклівая, скрытая. Лупсякоў. // Уласцівы такому чалавеку. З таго, як Васіль трымаў сябе цяпер, цяжка было вывесці што-небудзь пэўнае, такая спрытная была ў гэты момант душа яго. Мележ.

2. Скрыты ад чыйго‑н. вока; таемны. Малышаў падумаў, што сёння яму пашчасціла ўбачыць нейкі таямнічы воблік горада, яго скрыткае жыццё ў самым, пачатку дня. Хадановіч. І за саломай у кутку Прытулак вымасціла [Марыя] скрытны. Аўрамчык.

скры́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад скрыць.

2. у знач. прым. Схаваны ад чыіх‑н. вачэй; нябачны. Сяргееў хацеў ісці скрытымі мясцінамі, па лазняку. □ Валодзя ведаў карацейшую дарогу. Федасеенка. // Замаскіраваны, тайны. Скрытая барацьба. Скрытыя падкопы ворагаў.

3. у знач. прым. Без характэрных знешніх прыкмет; унутраны. Скрытая форма хваробы. // Які не выяўляецца яскрава, скрываецца (пра пачуцці, адчуванні і пад.). Тонкія, таксама падфарбаваныя вусны нервова ўздрыгвалі, вялікія сінія вочы глядзелі журботна, з вялікім скрытым болем. Шашкоў.

4. у знач. прым. Які ўласцівы каму‑, чаму‑н., але яшчэ не выявіўся або знешне незаўважальны. Скрытыя сілы. □ Адам Міцкевіч, чытаючы лекцыі ў парыжскім Калеж дэ Франс, гаварыў .. аб скрытых, патэнцыяльных магчымасцях беларускай мовы. Мальдзіс.

•••

Скрытая камера гл. камера.

скры́ўджаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад скрыўдзіць.

скры́ўдзіць, скрыўджу, скрыўдзіш, скрыўдзіць; зак., каго.

Разм. Тое, што і пакрыўдзіць. [Яначка:] — Скрыўдзіў нас бог: здароўе ў мяне адабраў, ёй вочы засланіў. Крапіва. — Нічога, пане, жывём памаленьку, — адказаў Марцін Краўчонак, — толькі вось пан скрыўдзіць надумаў... Чарот. // Згвалціць. Скрыўдзіць дзяўчыну.

скры́ўленасць, ‑і, ж.

Стан скрыўленага (у 2 знач.).

скрыўле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. скрыўляць — скрывіць і стан паводле знач. дзеясл. скрыўляцца — скрывіцца.

2. Скрыўленае месца; згіб, крывізна. Ліквідаваць скрыўленне.

3. перан. Ухіленне. адступленне ад правільнага курсу, парушэнне нормы. Скрыўленне лініі партыі.

скры́ўлены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад скрывіць.

2. у знач. прым. Не прамы, выгнуты. Сям’я рабін да скрыўленага плота Ціснецца. Бядуля. Гэткі ж спакойны .. [Вакула] быў і тады, калі пачаў дапякаць Валодзьку за скрыўленую падлогу. Радкевіч. // Перакошаны. Скрыўлены твар.

скрыўля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

1. Незак. да скрывіцца.

2. Зал. да скрыўляць.