Verbum

чын​¹, ✂, м.

1. Службовы разрад у вайсковых і цывільных служачых.

   • Ч. маёра.
   • На заводзе ў яго быў вялікі ч., дырэктарскі.

2. Пасада або асоба, якая займае пасаду (разм.).

   • Чыны дыпламатычнага рангу.

○

• Класныя чыны — цывільныя званні, якія прысвойваюцца пракурорска-следчым работнікам пракуратуры.

• Ніжні чын — салдат у царскай арміі ў адрозненне ад афіцэраў.

◊

• Чын чынам (чынаром); чын па чыну (разм.) — найлепш; так, як трэба.

чын​², ✂, м.

У спалучэнні з прыметнікам і займеннікам ужыв. ў значэнні: спосаб, прыём; гэта спалучэнне адпавядае прыслоўю са знач. дадзенага прыметніка або займенніка.

• Такім чынам.
• Належным чынам.
• Адпаведным чынам.

◊

• Грэшным чынам (у знач. пабочн.) (разм.) — трэба прызнацца; на жаль.

чынадрал, ✂, м. (разм. пагард.).

Чыноўнік, бюракрат, фармаліст.

чынара, ✂, ж.

Дрэва сямейства платанавых; усходні платан.

|| прым. чынаравы, ✂.

чынашанаванне, ✂, н. (уст. іран.).

Павага, шанаванне старшых па чыну, па службоваму становішчу.

чыніцца, ✂; незак.

Рабіцца, дзеяцца, адбывацца.

• У вёсцы чынілася несправядлівасць.

чыніць, ✂; незак.

1. Рабіць, учыняць, тварыць.

   • Запас бяды не чыніць.

2. Рабіць (пра кудзелю).

   • Жанчыны чынілі кудзелю.

|| зак. учыніць, ✂.

чынны, ✂, ж. (кніжн.).

1. Дзейсны, актыўны.

   • Браць ч. ўдзел у чым-н.

2. Важны, салідны.

   • Ч. выгляд.

|| наз. чыннасць, ✂.

чыноўнік, ✂, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі і ў некаторых краінах: дзяржаўны служачы, які мае чын, службовае званне.

2. перан. Той, хто выконвае сваю работу фармальна, без жывога інтарэсу, строга па інструкцыі.

|| прым. чыноўніцкі, ✂ і чыноўны, ✂.

чыноўніцтва, ✂, н.

1. зб. Чыноўнікі (гл. чыноўнік у 1 знач.).

   • Дробнае ч.

2. перан. Паводзіны, псіхалогія, уласцівыя чыноўніку (у 2 знач.).

   • Яму не ўласціва ч.