Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

бы́ццам, злуч.

  1. Як, нібы, усё роўна як.

    • Ляжыць, б. нежывая.
  2. Што (з адценнем няўпэўненасці, несапраўднасці).

    • Прыкідваецца, б. нічога не чуў.
  3. часц. Паказвае на няўпэўненасць, дапушчальнасць выказвання.

    • Твар б. знаёмы.

быццё, , н.

  1. Аб’ектыўная рэальнасць (матэрыя, прырода), якая існуе незалежна ад нашай свядомасці.

  2. Сукупнасць умоў матэрыяльнага жыцця грамадства.

  3. Жыццё, існаванне.

    • Чалавечае б.

|| прым. быційны, .

быць, ; незак.

  1. Жыць, існаваць, мець месца.

    • Быў бы хлеб, а людзі знойдуцца (прыказка).
    • Быў чалавек і не стала.
  2. Прысутнічаць, знаходзіцца.

    • Б. на рабочым месцы.
  3. Рабіцца, здарацца.

    • Учора быў град.
  4. З ас. адз. л. будзе. Ужыв. ў значэнні цяперашняга часу: ёсць, маецца.

    • Яму будзе гадоў трыццаць.
  5. Ужыв. як частка састаўнога выказніка.

    • Дзяўчына была ўрачом.

  • Будзь (бывай) здароў — развітальнае пажаданне аставацца здаровым.

  • Было ды сплыло (разм.) — пра тое, што было, ды не вернецца.

  • Было ні было (разм.) — трэба рызыкнуць.

  • Што будзе, тое будзе (разм.) — аддацца на волю лёсу.

  • Як бы там (што б там) ні было — нягледзячы ні на што.