Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

шэрсць, , ж.

  1. Валасяное покрыва жывёл.

    • Гладкая ш.
    • Валіць ш. (рыхтуючы да апрацоўкі, узбіваць, збіваць).
  2. Пража з такіх валасоў.

    • Вязаць шкарпэткі з шэрсці.
  3. Тканіна з такой пражы.

    • Сукенка з шэрсці.

|| прым. шарсцяны, .

шэрхлы, (разм.).

Цвёрды, падсохлы (пра глебу і пад.).

  • Ш. снег.
  • Ісці па шэрхлым цаліку.

шэрхнуць, ; незак.

  1. Станавіцца цвёрдым, падсыхаць (пра глебу і пад.).

    • Шэрхне зямля пасля дажджу.
  2. Нямець, дзервянець (пра цела і яго часткі).

    • Шэрхне скура.

|| зак. сшэрхнуць, і зашэрхнуць, .

шэршань, , м.

Перапончатакрылае насякомае сямейства вос з джалам.

|| прым. шэршневы, .

шэры, .

  1. Колер, які атрымаўся ад змяшэння чорнага і белага, колер попелу.

    • Ш. матэрыял.
    • Шэрыя вочы.
    • Шэрае неба.
    • Ш. кот.
    • Ш. твар (бледны, з зямлістым адценнем).
  2. перан. Пасрэдны, знешне і ўнутрана не цікавы.

    • Шэрае існаванне.
    • Ш. раман.
  3. перан. Малакультурны, неадукаваны (разм.).

    • Ш. чалавек.
  4. перан. Пра надвор’е: хмурны.

    • Шэрае надвор’е.
    • Шэрая раніца.

|| памянш. шэранькі, .

|| наз. шэрасць, .

шэрыф1, , м.

У Англіі, Ірландыі і ЗША: службовая асоба, якая мае адміністрацыйныя, паліцэйскія і некаторыя судовыя паўнамоцтвы.

шэрыф2, , м.

У мусульман: ганаровае званне асобы, якая нібыта вядзе сваё паходжанне ад Магамета.

шэсце, , н.

Урачыстае праходжанне, працэсія.

  • Першамайскае ш.

шэсць, ліч.

Лік, лічба і колькасць 6.

|| парадкавы ліч. шосты, .

  • Шостае пачуццё (інтуітыўнае адчуванне).

шэсцьдзесят, ліч.

Лік і колькасць 60.

  • Пад ш. каму-н. (хутка будзе шэсцьдзесят гадоў).
  • За ш. каму-н. (больш чым шэсцьдзесят гадоў).

|| парадкавы ліч. шасцідзесяты, .