Verbum

пагубляцца, ✂; зак.

Згубіцца — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.

• Цацкі пагубляліся.

пагубляць, ✂; зак.

Згубіць усё, многае або ўсіх, многіх.

• П. кароў у лесе.

пагукаць, ✂; зак.

Паклікаць.

• Пагукалі дзяцей у хату.

пагулянка, ✂, ж. (разм.).

1. Прагулка.

   • Пайсці на пагулянку ў лес.

2. Вечарынка, гулянка (з пачастункамі).

   • Наладзіць пагулянку.

пагутарыць, ✂; зак.

Правесці некаторы час у гутарцы.

• Пасядзелі, пагутарылі.

пагушкацца, ✂; зак. (разм.).

Гушкацца некаторы час.

• П. на арэлях.

пагушкаць, ✂; зак. (разм.).

Правесці некаторы час, гушкаючы каго-, што-н.

• П. хлопчыка на арэлях.

пагэтуль, прысл.

Да гэтага месца, дасюль.

пад (пада), прыназ.

1. Ніжэй чаго-н., з боку ніжэйшай часткі чаго-н.

   • Пакласці сякеру п. лаўку.
   • Ляжыць п. лавай.
   • Нырнуць п. ваду (ніжэй за ўзровень вады, углыб).
   • Працаваць п. зямлёй (ніжэй паверхні, напр. у шахце).
   • Пасадзіць п. замок (заперці).
   • Трымаць п. замком (на запоры).
   • П. гарой зялёны гай.

2. Каля, у непасрэднай блізкасці ад чаго-н., а таксама ў зоне дзеяння, размяшчэння чаго-н.

   • Жыць п. Віцебскам.
   • Папаў п. халодны душ.
   • Ісці п. дажджом.

3. Указвае на тое становішча, стан, у які ставяць каго-, што-н. ці ў якім знаходзіцца хто-, што-н.

   • Працаваць п. кіраўніцтвам каго-н.
   • Браць п. строгую ахову.
   • Быць п. пагрозай.
   • Паставіць п. пагрозу.
   • Аддаць п. суд.
   • Знаходзіцца п. судом.

4. Для чаго-н.

   • Зруб п. новы дом.
   • Поле п. аўсом.

ІІ. з В.

1. Падтрымліваючы знізу.

   • Узяць п. руку.

2. Пра час: блізка да чаго-н., перад чым-н.

   • Бралася п. дзень (пачынала світаць; безас.).
   • Гэта было п. свята.
   • П. старасць.

3. У выглядзе чаго-н., падобна на што-н.

   • Апрацаваць п. дуб.

4. У абмен на якую-н. гарантыю.

   • Аддаць п. залог.
   • Даць тавар п. распіску.

5. У суправаджэнні чаго-н., што гучыць.

   • Ісці п. гукі марша.
   • Спяваць п. баян.

ІІІ. з Т.

1. Пры наяўнасці якой-н. прыметы, уласцівасці.

   • Змагацца п. перамаганосным сцягам.
   • Селядцы п. марынадам.

2. У выніку чаго-н.

   • Снег п. уздзеяннем ветру ўшчыльніўся.

3. Ужыв. пры ўказанні на тэрміны, словы, назвы, сэнс якіх раскрываецца ці неабходна раскрыць.

   • П. нашатырным спіртам разумеюць раствор аміяку.

пад... (а таксама пад’..., пада...), прыстаўка.

I. Утварае дзеясловы са знач.:

1. дзеяння знізу ўверх, уніз чаго-н., напр. падлажыць, падкінуць, падважыць;
2. набліжэння каго-, чаго-н., напр. падысці, пад’ехаць;
3. дабаўлення, напр. падліць, падсыпаць;
4. паўтарэння якога-н. дзеяння ўслед за іншым, суправаджэння аднаго дзеяння другім, напр. падтакваць, падбрэхваць;
5. праяўлення дзеяння ў слабым ці непрыметным, скрытым выглядзе, напр. падгледзець, падпільнаваць.

ІІ. Утварае назоўнікі і прыметнікі:

1. прыметнікі са знач. ніжняй часткі чаго-н., знаходжання ніжэй за што-н., напр. падводны, падстраўнікавы;
2. назоўнікі са знач. часткі больш буйнога адзінства, напр. пададдзел, падатрад, падклас;
3. прыметнікі са знач. чаго-н., што знаходзіцца ў чыім-н. распараджэнні, напр. падначалены, падсудны;
4. назоўнікі і прыметнікі са знач. чаго-н., што знаходзіцца паблізу ад чаго-н., напр. падтропікі, падтрапічны;
5. назоўнікі са знач. звання, ніжэйшага за іншае, пасада памочніка, напр. падпалкоўнік, падшкіпер.