Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

шавяліць, ; незак.

  1. Злёгку прыводзіць у рух, кратаць.

    • Вецер шавяліў лісце.
  2. перан. Прымушаць да дзейнасці, працы, выводзіць са стану вяласці, абыякавасці да навакольнага.

    • Вас не шавялі, дык самі не здагадаецеся нічога зрабіць.
    • Нішто не шавеліць яе душу.
  3. чым. Злёгку рухаць.

    • Ш. пальцамі.
    • Ш. мазгамі (перан. думаць, разм. жарт.).

|| зак. пашавяліць, .

|| аднакр. шавяльнуць, .

|| наз. шавяленне, .

шавялюра, , ж.

Пышныя, густыя валасы на галаве.

шаг, , м.

  1. Тое, што і крок (у 1 і 2 знач.).

  2. Пэўная адлегласць паміж суседнімі аднатыпнымі элементамі (у механізмах, дэталях машын; спец.).

    • Ш. разьбы.

|| прым. шагавы, .

шагам, прысл.

Мерна пераступаючы нагамі, не бягом.

  • Конь ішоў ш.
  • Ш. марш! (каманда).

шагісціка, , ж.

Абучэнне маршыроўцы (на шкоду іншым, больш істотным ваенным заняткам).

шайба, , ж.

  1. Падкладка пад гайку ці плешку шрубы ў выглядзе металічнага кольца.

  2. Невялікі цяжкі гумавы дыск, які ўжыв. пры гульні ў хакей.

    • Шайбу! (вокліч хакейных балельшчыкаў, якія падахвочваюць ігракоў).

|| прым. шайбавы, .

шайка, , ж. (разм.).

Група людзей, аб’яднаных якой-н. злачыннай дзейнасцю.

  • Ш. бандытаў.
  • Ш. жулікаў.

шайтан, , м.

У мусульманскай міфалогіі: злы дух, сатана.

  • Не паддаецца дрэсіроўцы, ш. (як лаянка).

шакал, , м.

Драпежная жывёліна сямейства сабачых, якая харчуецца мярцвячынай.

|| прым. шакальны, і шакаліны, .

шакалад, , м.

  1. Кандытарскі выраб — застылая маса какавы з цукрам.

    • Плітка шакаладу.
  2. Салодкі напітак на малацэ з парашку гэтага вырабу.

    • Выпіць кубак шакаладу.

|| прым. шакаладны, .

  • Ш. колер (карычневы).
  • Шакаладнае дрэва (вечназялёнае паўднёвае дрэва, з насення якога атрымліваюць какаву).