Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

цветабой, , м. (разм.).

Час дружнага цвіцення раслін.

  • Майскі ц.

цвёрда...

Першая частка слоў са знач.:

  • 1) цвёрды (у 2 знач.), з цвёрдым (у 2 знач.), напр. цвёрдаліставы, цвёрдалускаватыя, цвёрданасенны, цвёрдападнябенны;
  • 2) цвёрды (у 4 знач.), напр. цвёрдафіксаваны;
  • 3) з тупым (у 3 і 4 знач.). напр. цвёрдагаловы.

цвёрдакаменны, .

  1. Вельмі цвёрды.

    • Цвёрдакаменная парода.
  2. перан. Непахісны, стойкі.

    • Ц. характар.

цвёрданасенны, .

Пра насенне злакавых раслін: які мае цвёрдую абалонку, не прапускае паветра і доўга набухае ў вадзе.

цвёрдападнябенны, .

Тое, што і сярэднеязычны.

цвёрдахарактарны, .

Стойкі, непахісны ў сваіх дзеяннях, учынках.

цвёрды, .

  1. Які складаецца са шчыльна прылеглых частак, не мяккі, стабільны па форме пры нармальных умовах, у адрозненне ад вадкага і газападобнага.

    • Цвёрдае паліва.
    • Цвёрдае рэчыва.
  2. Які з цяжкасцю паддаецца сцісканню, згінанню, рэзанню і пад.

    • Цвёрдая драўніна.
    • Цвёрдая зямля.
  3. перан. Устойлівы, непахісны.

    • Ц. намер.
    • Цвёрдае рашэнне.
  4. Трывалы, стабільны.

    • Цвёрдыя цэны.
    • Цвёрдая зарплата.
  5. Добра засвоены, трывалы, грунтоўны.

    • Цвёрдае веданне прадмета.

  • Цвёрдыя зычныя — зычныя гукі, якія вымаўляюцца без набліжэння сярэдняй часткі языка да цвёрдага паднябення.

  • Цвёрды знак — назва літары «ь» у рускай азбуцы.

|| наз. цвёрдасць, .

цвід, , м.

Стракатая шарсцяная ці вігоневая матэрыя з дыяганальным перапляценнем нітак.

|| прым. цвідавы, .

цвік, , м.

  1. Металічны або драўляны стрыжань, завостраны на канцы, прызначаны для змацоўвання чаго-н.

    • Забіваць цвікі ў дошку.
  2. Самае значнае, галоўнае (разм.).

    • Ц. праграмы.
    • Ц. сезону.

|| памянш. цвічок, .

|| прым. цвіковы, і цвікарны, .

  • Цвіковая прамысловасць.
  • Цвікарны цэх.

цвікар, , м.

Рабочы, які займаецца вырабам цвікоў.