Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

згуртаваны, .

Дружны, аднадушны, арганізаваны.

  • З. калектыў.

|| наз. згуртаванасць, .

згуртавацца, ; зак.

  1. Сабрацца ў гурт.

    • Каля дрэва згуртавалася цэлая грамада людзей.
  2. перан. Дасягнуць аднадушнасці ў поглядах, дзеяннях.

    • З. вакол думкі вучоных.

|| незак. згуртоўвацца, .

|| наз. згуртоўванне, .

|| наз. згуртаванне, .

згуртаваць, ; зак.

  1. Аб’яднаць, наблізіўшы аднаго да другога.

    • З. жывёлу.
  2. перан. Дабіўшыся адзінства, згуртаванасці, аб’яднаць.

    • З. брыгаду.

|| незак. згуртоўваць, .

|| наз. згуртаванне, .

згуснуць, ; зак. (разм.).

Згусціцца, загусцець.

  • Кісель згус.

згустак, , м.

Камячок, які ўтварыўся пры загусценні вадкасці.

  • З. крыві.
  • З. энергіі (перан. пра вельмі энергічнага чалавека).

|| прым. згусткавы, .

згусціцца, ; зак.

Стаць густым ці больш густым.

  • Цеста згусцілася.
  • Хмары згусціліся.

|| незак. згушчацца, .

|| наз. згушчэнне, .

згусціць, ; зак.

Зрабіць густым або больш густым.

  • З. малако.
  • З. фарбы (перан. у вусным апавяданні, адлюстраванні перабольшыць што-н. дрэннае, змрочнае і пад.).

|| незак. згушчаць, .

|| наз. згушчэнне, .

здабытак, , м.

  1. Маёмасць, уласнасць; тое, што непадзельна стала чыім-н. набыткам.

    • Сялянскія здабыткі.
    • Творчасць Янкі Купалы стала здабыткам сусветнай культуры.
  2. Дасягненні ў развіцці чаго-н.

    • Мастацкія здабыткі.
  3. Здабытая рэч, прадмет і пад.

    • Паляўнічы з.
  4. Вынік множання.

здабытчык, , м.

  1. Той, хто займаецца здабычай чаго-н.

    • З. нафты.
  2. Чалавек, які здабывае сродкі на жыццё (разм.).

|| ж. здабытчыца, .

|| прым. здабытчыцкі, .

здабыць, ; зак.

  1. Дастаць, набыць.

    • З. цяслярны інструмент.
    • З. каштоўныя звесткі.
  2. Дастаць з нетраў зямлі.

    • З. каменны вугаль.
    • З. нафту.
  3. перан. Дабіцца чаго-н. шляхам барацьбы, настойлівасці, працы і пад.

    • З. славу.
    • З. перамогу ў баях.

  • Здабыць корань — у матэматыцы: выканаць дзеянне, адваротнае ўзвядзенню ў ступень.

    • З. корань з ліку.

|| незак. здабываць, .

|| наз. здабыча, .

  • Адправіцца на здабычу (на паляванне, на промысел).