Палу́да ’луджэнне, сплаў волава са свінцом, які ўжываецца для пакрыцця металічных вырабаў; луда’ (ТСБМ). Аддзеяслоўны дэрывант ад палудзіць < лудзіць < луда (гл.).
Палу́дзень ’абед’ (Нас., Карп., Гарэц., Др.-Падб., Яруш., Сл. ПЗБ), полу́дэнь ’тс’ (Клім., Бяссон., Сл. Брэс.), по́лудзень, по́лдзень ’час дня пасля абеду; поўдзень’ (ТС), палу́днаваць ’абедаць’ (Бяльк.). Гл. поўдзень. Падрабязна аб семантыцы і лінгвагеаграфіі гл. Вештарт, Лекс. Палесся, 89 і наст.
◎ Палудна́ць ’палуднаваць’ (Мат. Гом.), палу́ннаць ’тс’ (Сл. Брэс.). З палуднаваць (гл. папярэдняе) у выніку асіміляцыі дн > нн у форме палу́ннаць і скарачэння.
◎ *Палужаві́на, полужавіна ’нізіна’ (ТС). Да луг© (гл.).
Палу́каш ’плецены кораб, які ўстаўляецца ў драбіны воза або ў сані’ (ТСБМ, Янк. 3.; Сл. ПЗБ, Нар. сл.), палу́кашак ’тс’ (Дразд., Сержп. Земл., Яруш., Федар. VI). З пол(у) і кош (гл.).
Палу́ндра выкл. ’у мове маракоў і партовых грузчыкаў — вокрык, які ўжываецца ў значэнні «беражыся, падае зверху» або наогул перасцерагае аб небяспецы’ (ТСБМ). Праз рус. полу́ндра ’тс’, якое з гал. van onderen ’знізу’ з дысіміляцыяй н‑н > л‑н (гл. Фасмер, 3, 319).
Палуні́ца ’ягада’ (Мат. Гом.). З кантэкста відаць, што маюцца на ўвазе палявыя трускалкі. Полуні́ця ’суніца’ (Крачк.). Рус. полени́ка ’марошка’, наўг. ’кастяница’, паўдн. полуни́ца ’трускалкі’, кур. поле(о)ви́чник, наўг. полевни́ца ’тс’, укр. полени́чник ’трускалкі (сама расліна)’. Ад поле (Даль, 3, 258).
Палу́нія ’лунацізм’ (Сл. ПЗБ). Да лу́на (гл.). Відаць, са скажонага рус. полнолуние.
Па́лупка ’драўляная аправа ў жорнах’ (Сл. ПЗБ). Да луб 2 (гл.).
Палу́чка ’заработная плата’ (ТСБМ). Новае запазычанне з рус. разм. полу́чка ’тс’. Дзеяслоў палуча́ць ’атрымліваць’, палучы́ць ’атрымаць’, відаць, таксама з рус. получи́ть.