Мазґа́ ’мяздра’ (маз., свісл., Шатал.; ганц., Сл. ПЗБ). Ма‑ ў выніку другаснага ацвярдзення. Да мязга (гл.).
Маздаголіцца ’доўга збірацца’ (ваўк., Сцяшк. Сл.). З мазголіцца ’доўга поркацца’ ў выніку пашырэння кораня суфіксам ‑да‑ пад уплывам мадыгава́цца (гл.).
Мазда́н ’дурная галава’ (Шат.). Памылкова Шатэрнік (152) суадносіць яго з польскім mazgaj, якое ад mazgoić się ’плакаць’ < прасл. mazati sę. Бел. маздан паходзіць з мазган, якое ад мазгі 1 і суф. ‑ан (як сталбан) ’дурань’.
Мазе́па 1 ’плакса, размазня’ (Янк. 3.; нараўл., Мат. Гом.), мазёпа ’капрызніца’ (ТС). Утворана ад мазаць (гл.) пры дапамозе суфікса з экспрэсіяй асуджэння ‑еп‑а (Сцяцко, Афікс. наз., 39). Сюды ж мазэпка, мазэпчык ’мурза, хлопчык або дзяўчынка з брудным тварам’ (Нас.), мазэпа ’неахайны, нязграбны’, ’страшыдла’ (Нас., Чач.), а таксама мазепа ’непрыгожая, шыракатварая, з вялікімі рысамі твару жанчына’ (Растарг.) і мазэпа ’хара, морда’ (Мал.).
Мазе́па 2, мазэпа (зневаж.) ’разява, разявака’ (стаўбц., Жыв. сл., карэліц., З нар. сл.) — да мазаць ’рабіць промахі’.
Мазёк! ’пра няўмелае мазанне’ (мсцісл., Нар. лекс.) — гукапераймальнае слова ад мазаць (гл.). Канцавое ‑к‑ замест ‑х‑ (як, напр., пялёх!), відавочна, пад уплывам слова мазок.
Мазжачок ’аддзел галаўнога мозга ў патылічнай частцы галавы’ (ТСБМ), укр. мо́зочок, польск. móżdżek. Бел. лексема запазычана з рус. мозжечок. Да мозг (гл.).
Мазі́дла ’мазь’ (капыл., Нар. словатв.; чэрв., Сл. ПЗБ) з польск. mazidło ’мазь для націрання’. Да ма́заць (гл.).
Мазі́ла 1 ’хто няўмела піша, малюе’, ’хто часта робіць промахі ў стральбе, гульні’ (ТСБМ, капыл., Нар. словатв.). Да ма́заць (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 42), Карскі (2–3, 24–25), Слаўскі (SP, 1, 104).
Мазі́ла 2, мазі́ло, мазі́лка ’кавалачак сала або тлушчу для падмазвання патэльні’ (Вешт., Касп.), (пагард.) ’мазь, замазка’ (З нар. сл., ТС), укр. мазило ’матэрыял, якім мажуць’, ’прыстасаванне, якім мажуць’, рус. наўг., цвяр. мазила ’румяна’, польск. mazidło ’мазь’, славен. mazílo ’мазь’, ’хабар’; макед., балг. мазило ’мазь’, ’змазка’. Прасл. mazidlo, якое ўтворана ад mazati > ма́заць (гл.). (Карскі 2-3, 24; Сцяцко, Афікс. наз., 42; Слаўскі, SP, 1, 113).
Ма́зіцца ’румзаць’ (слонім., Жыв. сл.) утворана ад нематываванага мазаць, ‑цца пры дапамозе суфікса другасных гукапераймальных дзеясловаў ‑iti (sę) (гл. Слаўскі, SP, 1, 48).
Ма́зкасць ’уласцівасць мазлівага’ (ТСБМ) — новаўтварэнне ад мазкі і суф. ‑асц‑ь (Сцяцко, Афікс. наз., 137).