Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ці́таўка, ‑і, ДМ ‑таўцы; Р мн. ‑тавак; ж.

1. Сорт яблыні, якая дае буйныя, кісла-салодкія яблыкі. Пасадзіць цітаўку. □ На чатырох падводах прывезлі свой сад. Дрэўца ў дрэўца. Антонаўкі, ракеты, цітаўкі. Жычка.

2. Плод гэтай яблыні. Яблыкі ў Вяршковых стаялі.. на ўслоне пасярод двара: два бульбовыя кашы — адзін: з сыпкімі летнімі грушамі, а другі з чырванабокімі цітаўкамі. Чыгрынаў.

ці́тла, ‑ы, ж.

У сярэдневяковай пісьменнасці Русі і Грэцыі — надрадковы знак у выглядзе ламанай рыскі, які ставіўся над словамі, напісанымі скарочана, або над літарамі, калі яны мелі лічбавае значэнне.

[Ад грэч. títlos — надпіс.]

ці́тлавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да цітлы, з’яўляецца цітлай. Цітлавы знак.

цітр, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Надпіс на кадры ў кінафільме, які перадае словы дзеючых асоб або тлумачальны тэкст. У клубе ўжо выключылі святло, на экране сталі мільгаць ужо цітры кінакарціны. Ермаловіч.

2. ‑у. У хіміі — ступень канцэнтрацыі раствору (колькасць рэчыва ў грамах у 1 мл раствору).

3. ‑а. Спец. Тое, што і тэкс.

[Ад фр. titre — якасць, характарыстыка.]

цітрава́льшчык, ‑а, м.

Асоба, якая займаецца цітраваннем.

цітрава́льшчыца, ‑ы, ж.

Жан. да цітравальшчык.

цітрава́нне, ‑я, н.

У хіміі — выяўленне колькасці рэчыва, якое змяшчаецца ў якім‑н. растворы, шляхам параўнання яго рэакцый з рэакцыямі раствору, канцэнтрацыя якога вядома.

цітрава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад цітраваць.

цітрава́цца, ‑руецца; незак.

Зал. да цітраваць.

цітрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

У хіміі — правесці (праводзіць) цітраванне.