усынаві́цель, ‑я, м.
Той, хто ўсынавіў або ўсынаўляе каго‑н.
усынаві́ць, ‑наўлю, ‑навіш, ‑навіць; зак., каго.
Прыняць у сваю сям’ю хлопчыка на правах роднага сына. Калі хлопчык падрос так, што трэба было аддаваць у школу, прафесар афіцыйна ўсынавіў яго. Новікаў.
усынаўле́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. усынаўляць — усынавіць.
усынаўля́цца, ‑яецца; незак.
Зал. да усынаўляць.
усынаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да усынавіць.
усыно́ўлены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад усынавіць.
усыпа́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. усыпа́ць — усы́паць (у 1, 2 знач.).
усы́паны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад усы́паць (у 1, 2 знач.).
усы́пацца, ‑плецца; зак.
1. Змясціцца дзе‑н. (аб чым‑н. сыпучым).
2. Стаць усыпаным чым‑н. У снежнай белі квецені звінелі пчолы, пялёсткамі ўсыпаўся дол. Дуброўскі.
усыпа́цца, ‑а́ецца; незак.
1. Незак. да усы́пацца.
2. Зал. да усыпа́ць.
усы́паць, ‑плю, ‑плеш, ‑пле; зак.
1. што і чаго. Насыпаць чаго‑н. куды‑н.; высыпаць. Андрэй, як і Алёша, расцёр на далоні колас, прадзьмуў зерні і ўсыпаў у рот. Лобан. Маці знайшла торбу і ўсыпала ў яе з гарнец бульбы. Якімовіч.
2. што. Пакрыць усю паверхню чым‑н. сыпучым. Снег усыпаў зямлю. □ Апалыя лісты ўсыпалі сцежкі і мокрую траву. Грахоўскі. // перан. З’явіцца на паверхні чаго‑н. у вялікай колькасці. Гракі ўсыпалі ўсё ржышча, і яно здавалася жывым, нібы рухалася. Хомчанка. Зоры чыстыя, буйныя ўсыпалі неба. Карпаў.
3. каму. Разм. Пабіць або вылаяць каго‑н. [Ян:] — От здыму папругу ды як усыплю, то навучышся і сеяць і са старэйшымі гаварыць. Чарнышэвіч. // Узяць пад арышт. — Што з ім [Іванам] рабіць? Мо паклікаць участковага, хай усыпле сутак пятнаццаць? — ні то папытаў, ні то прапанаваў вусаты дзядзька Мікалай. Місько. // Нанесці ўдар па ворагу. [Мірановіч] успамінаў апошні свой бой, і тады то дакараў сябе, што не ўбярогся, то адчуваў задаволенасць, што ўсё ж немцам усыпалі і што ён сам падбіў танк... Марціновіч.
•••
Усыпаць бярозавай кашы каму — тое, што і даць бярозавай кашы (гл. даць).
Усыпаць гарачых (бізуноў) — пакараць каго‑н., адсцябаць, выхвастаць.
усыпа́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да усы́паць.