Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

туп, туп-туп, выкл.

Разм.

1. Ужываецца гукапераймальны для абазначэння тупату. І раптам у гэтай цішыні чую шоргат .. «Туп-туп-туп», — .. [пацук] бяжыць да ложка, валочачы за сабою свой доўгі хвост. Арабей.

2. у знач. вык. Ужываецца для абазначэння дзеяння паводле знач. дзеясл. тупаць — тупнуць. Пляткарка [сарока] нагою Туп! — аж захрусцела, І пяро даўгое Выскубнула з цела. Калачынскі.

тупа...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па залачэнню слову тупы (у 2 знач.), напрыклад: тупавугольны.

тупава́ты, ‑ая, ‑ае.

Трохі тупы. Тупаватая сякера.

тупавуго́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае тупы вугал, з тупым вуглом. Тупавугольны трохвугольнік.

тупагало́васць, ‑і, ж.

Разм. Уласцівасць тупагаловага.

тупагало́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тупы, разумова абмежаваны, някемлівы. Да канца цёплых дзён я сцярог у Пстрычкі сад і вучыў двух яго «недаросткаў», тупагаловых хлапцоў. Гарэцкі. [Камісар:] — Тупагаловыя дурні! Яны не могуць зразумець, што партызаны і народ — гэта адно цэлае, непарыўнае. Шамякін.

тупадзю́бка, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.

Род дзікай качкі.

тупадзю́бы, ‑ая, ‑ае.

З тупой, шырокай дзюбай.

тупаканцо́вы, ‑ая, ‑ае.

З незавостраным, тупым канцом. Тупаканцовы карандаш.

тупалі́сты, ‑ая, ‑ае.

Які мае ліст (лісце) тупой, расшыранай к канцу формы. Тупалісты клён.