лат, ‑а, М лаце, м.
Гіст. Грашовая адзінка ў Латвіі (1922–40 гг.).
[Латыш. lats.]
ла́та 1, ‑ы, ДМ лаце; Р мн. лат; ж.
Кавалак тканіны, скуры і пад., якім залатана дзірка на адзенні, абутку і пад. Прыкметы падышлі якраз: знарок запушчаная барада, два залатыя зубы, лата на левым калене. Брыль.
•••
Латамі трэсці гл. трэсці.
Лата на лаце — пра вельмі старое латанае адзенне. Ля саней застаўся .. чалавек у кароткай ватоўцы, у лапцях, у суконных гаспадарскіх нагавіцах — лата на лаце. Чорны.
ла́та 2, ‑ы, ДМ лаце; Р мн. лат; ж.
Дошка, жэрдка і пад., якія кладуцца ўпоперак крокваў. Снегу на страсе няма, і латы на бурай струхле[л]ай саломе тырчаць голымі пачарнелымі парэбрынамі. Галавач. У змроку відаць было, як у неба ўрэзвалася скрыжаванне лат. Скрыган.
лата́к, ‑а, м.
1. Адкрыты жолаб для сцёку, ссыпання чаго‑н. Тут [у бярэзніку] вясной уся вёска спускае сок з бяроз.. І сцякае ён у гладышы і дзежачкі па тонкіх латаках. Васілевіч. Сёмка і Жэнька ў момант .. адсунулі ўбок дашчаны латак, па якім толькі што бульба прагрукатала ў кармакухню. Паслядовіч.
2. Карыта з невялікім жолабам у млыне для ссыпання збожжа ў жорны.
латако́вы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да латака.
лата́нія, ‑і, ж.
Дакаратыўная расліна сямейства пальмавых з шырокімі веерападобнымі лістамі.
ла́танне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. латаць.
ла́таны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад латаць.
2. у знач. прым. Які мае латкі, залатаны. Перад.. [Лідай] стаяў невысокі чалавек у латанай вопратцы. Новікаў.
•••
Бядой латаны — вельмі бедны.
латарэ́йны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да латарэі. Латарэйны білет.
латарэ́я, ‑і, ж.
Розыгрыш рэчаў і грашовых сум па білетах. Выйграць у латарэю. □ Білеты латарэі атрымліваў той, хто даваў згоду выступіць у святочным канцэрце. Савіцкі.
[Іт. lotteria.]
лататы́,
У выразе: даць (задаць) лататы гл. даць.