Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ген, ‑а, м.

Элементарная адзінка спадчыннага рэчыва, з дапамогай якога прыметы і ўласцівасці бацькоў перадаюцца нашчадкам.

[Грэч. genos — род.]

ген...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову генеральны, напрыклад: генплан, генсавет.

генацы́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Пароджаная імперыялізмам і фашызмам палітыка знішчэння асобных груп насельніцтва па расавых, нацыянальных або рэлігійных матывах.

[Ад грэч. genos — род, племя і лац. caedere — забіваць.]

генеалагі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да генеалогіі. Генеалагічная табліца. Генеалагічныя сувязі.

генеало́гія, ‑і, ж.

1. Гісторыя чыйго- або якога‑н. роду; радаслоўная. // Дапаможная гістарычная дысцыпліна, якая вывучае гісторыю асобных дынастычных, феадальных або іншых родаў.

2. Сукупнасць звестак пра паходжанне жывёльных і раслінных родаў.

[Грэч. genealogia.]

ге́незіс, ‑у, м.

Паходжанне, гісторыя ўзнікнення і развіцця чаго‑н. Генезіс беларускага рамана.

[Грэч. genesis.]

генера́л, ‑а, м.

Воінскае званне або чын вышэйшага каманднага і начальніцкага саставу ў арміі. // Асоба, якая мае гэта званне.

•••

Генерал ад інфантэрыі — самы высокі генеральскі чын у пяхотных войсках царскай арміі; асоба, якая мела гэта званне.

Генерал арміі — самае высокае званне генералаў; асоба, якая мае гэта званне.

Генерал-лейтэнант — другое па старшынству генеральскае званне; асоба, якая мае гэта званне.

Генерал-маёр — першае (малодшае) генеральскае званне; асоба, якая мае гэта званне.

Генерал-палкоўнік — трэцяе па старшынству генеральскае званне; асоба, якая мае гэта званне.

[Ад лац. generalis — агульны, галоўны.]

генералі́сімус, ‑а, м.

Самае высокае воінскае званне. // Асоба, якая мае гэта званне.

[Ад лац. generalissimus — самы галоўны.]

генералітэ́т, ‑у, М ‑тэце, м.

Вышэйшы камандны састаў арміі; генералы.

[Ням. Generalität.]

генера́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Галоўны, асноўны, вядучы. Генеральная лінія партыі. Генеральны сакратар.

2. Усеагульны, грунтоўны. Генеральная ўборка.

•••

Генеральная рэпетыцыя гл. рэпетыцыя.

Генеральны штаб гл. штаб.