Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

зме́сціва, ‑а, н.

Тое, што змяшчаецца, знаходзіцца дзе‑н. Змесціва клеткі. □ Сумачку-чамаданчык .. [Вера] увесь час круціла ў руках, «кантуючы», і ўсё змесціва яе з шумам перакочвалася з аднаго канца ў другі. Дамашэвіч.

зме́цены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад змесці.

зме́ціць, змечу, змеціш, змеціць; зак., каго-што.

Разм.

1. Заўважыць, прыкмеціць. От жа бывае так: як ні хавайся, а ўсё роўна нехта змеціць цябе. Скрыган.

2. Паставіць меткі (скрозь, на ўсім); памеціць усё. Змеціць дрэвы.

зме́шаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад змяшаць.

2. у знач. прым. Які ўтварыўся шляхам змешвання, скрыжоўвання. Змешаная кроў. Змешаная парода жывёлы.

3. у знач. прым. Які складаецца з разнародных элементаў, частак; разнародны па складу. Змешаны рэпертуар. Змешаныя ўгнаенні. □ [Артысты] выходзілі ў фае, зліваліся з моладдзю горада, жартавалі на змешаных мовах. Скрыпка. // Спец. Які складаецца з розных народ, відаў дрэў; мяшаны (пра лес). Змешаны лес.

•••

Змешаны лік гл. лік.

зме́швальнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць вадкасцей растварацца адна ў другой, здольнасць утвараць аднародныя растворы.

зме́шванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. змешваць — змяшаць.

зме́швацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да змяшацца.

2. Зал. да змешваць.

зме́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да змяшаць.

зме́шчаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад змясціць.

змея... (гл. змее...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «змее...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: змеяборац, змеяед.