Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

устрымо́ўвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да устрымацца.

устрэ́сванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. устрэсваць.

устрэ́свацца, ‑аецца; незак.

Зал. да устрэсваць.

устрэ́сваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Трэсці, падтрэсваць.

усту́п 1, ‑а, м.

Частка чаго‑н., якая адступае ад асноўная лініі, утвараючы ступень, выемку. Уступ катлавана. Уступы гор. □ Ля невялікага віру, які пераходзіць у доўгую затоку, [мы] спыніліся, аглядаючы кожны ўступ ля берага. Ігнаценка. Па другі бок.. [вуліцы], там, дзе канчаецца асфальт, не крута, а ўступамі, штораз усё ніжэйшымі, пачынаецца спуск да Дняпра. Палтаран.

усту́п 2, ‑у, м.

Пачатковая частка кнігі, артыкула, музычнага твора і пад., уводзіны да чаго‑н. Уступ да паэмы Якуба Коласа «Новая зямля». □ Уступ [Трэцяй сімфоніі Р. Пукста] пачынаецца магутнай, моцнай па гучанню кароткай завершанай тэмай. Дубкова. І Міхась па .. голасу [маці] здагадаўся: гэта толькі ўступ, а галоўнае — наперадзе. Сіўцоў. // Прадмова, уступнае слова. Ян Дрда, папрасіўшы ўвагі, у кароценькія ўступе сардэчна, па-сяброўску вітае нас — беларускіх таварышаў. Мележ.

уступа́льны, ‑ая, ‑ае.

У граматыцы — які выражае ўступку, дапушчэнне, процілеглую ўмову. Уступальны злучнік. Даданы ўступальны сказ.

уступападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае выгляд уступа або ўступаў, падобны на ўступ ​1.

уступа́цца 1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да уступіцца.

уступа́цца 2, ‑аецца; незак.

Зал. да уступаць ​2 (гл. уступіць ​2).

уступа́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да уступіць ​1 (у 1–4 знач.).

уступа́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да уступіць ​2.

усту́пісты, ‑ая, ‑ае.

Разм. З уступамі. Уступісты бераг.