Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

аняме́нне, ‑я, н.

Стан паводле знач. дзеясл. анямець.

аняме́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. У выніку хваробы стаць нямым, страціць здольнасць гаварыць. // Страціць на некаторы час мову (ад здзіўлення, нечаканай радасці і пад.). Аж анямеў Музыка з болю, Жалейку ўбачыўшы сваю. Танк. Вартавыя ад жаху зусім анямелі. Аўрамчык.

2. Застыць у нерухомасці пад уплывам якога‑н. пачуцця; замерці. Зірнуў [Карзюк] на зямлю і анямеў: за брамаю на зямлі раскіданыя пучкі пралесак. Баранавых.

3. Замоўкнуць, заціхнуць; пераехаць гучаць. Цяпер анямела ўсё, Ніхто не спяе, не зайграе, Здаецца, што дрэвы на шлях Прыгнулася з чорных нягод. Броўка.

4. Страціць адчувальнасць, гнуткасць. [Несцяровіч] не хацеў сядзець, яму хацелася прайсці пехатой кіламетраў дваццаць, так анямелі ад дзённай сядні ногі. Чорны. // Перастаць быць чулым. Але сэрца не вырвалася, не паляцела, яно анямела тады, калі нечым спляжаны Курт Філінгер, угрызнуўшы зубамі чужое зямлі, нібы праваліўся скрозь яе, страціўшы прытомнасць. Сабаленка. [Валошын:] Таццяна, я цябе магу забыць Хіба тады, як анямее сэрца. Глебка.

аняме́чанне, ‑я, н.

Стан паводле знач. дзеясл. анямечыцца.

аняме́чаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад анямечыць.

аняме́чванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. анямечваць.

аняме́чвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да анямечыцца.

2. Зал. да анямечваць.

аняме́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да анямечыць.

аняме́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.

Зрабіцца падобным на немца па мове, звычаях; засвоіць мову, звычаі немцаў.

аняме́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго.

Прымусіць стаць падобным на немца па мове і звычаях.