Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

корманарыхто́ўчы, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для нарыхтоўкі кармоў.

кормаразда́тачны, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для раздачы кармоў (жывёлам або птушкам).

кормаразда́тчык, ‑а, м.

Механізм для раздачы кармоў.

ко́рмлены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад карміць.

ко́рмнік, ‑а, м.

Разм. Кормны кабан.

ко́рмны, ‑ая, ‑ае.

Якога кормяць на забой; адкормлены. Пад павеццю, разрыўшы яму, ляжаў кормны кабан. Галавач.

ко́рнер, ‑а, м.

Штрафны вуглавы ўдар у футбольнай гульні.

[Ад англ. corner — вугал.]

ко́рпанне і карпа́нне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. корпаць, карпаць і корпацца, карпацца.

ко́рпацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца і карпа́цца, а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; незак.

Разм.

1. у чым. Капацца ў чым‑н. рыхлым, сыпкім. Корпацца ў пяску. Корпацца ў градах. // Не спяшаючыся, разбірацца ў чым‑н., папраўляючы, наладжваючы. Корпацца ў прыёмніку. Корпацца ў фотаапараце. □ Капоты на дзвюх машынах былі падняты; нешта ладзячы, шафёры корпаліся ў маторах. Шахавец. // Шукаць, перабіраючы што‑н. Корпацца ў паперах. Корпацца ў чамадане. □ Салёнаў доўга корпаўся ў скрынцы — перабіраў шурупчыкі, маткі старога дроту, сапсаваныя ліхтарыкі — шукаў шкларэз. Даніленка.

2. перан. Рабіць што‑н. марудна, не спяшаючыся або няўмела. Пляменніца працавала на ферме, а маці Ліды, пастарэлая і зусім знядужаная, пакрысе корпалася каля дому. Кавалёў. — Дакуль вы будзеце корпацца... Не на вечарынку ж збіраецеся... Васілевіч.

3. перан. Вельмі дэталёва аналізаваць што‑н., абдумваць што‑н., разбірацца ў чым‑н. — І можа зусім не варта гэтак корпацца ў сваёй душы, займацца такім самааналізам. Шамякін.

ко́рпаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае і карпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што чым.

Разм. Раскопваць, калупаць. Валодзя звычайна корпаў нагамі вільготны пясок і гаварыў з жалем: — Сырая яшчэ, брат. І гразі поўна... Якімовіч. Унурыўшыся, хадзіў [Гендарсан] па раллі і наском бота або ручкай бізуна корпаў зямлю. Чарнышэвіч.