Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

лакаматы́ў, ‑тыва, м.

Машына (паравоз, цеплавоз, электравоз і пад.) для перамяшчэння па рэйках вагонаў, цыстэрнаў, платформаў і пад. Па пуцях рушыў вялікі .. лакаматыў, цяжка пыхкаючы адпрацаванай парай. Васілёнак.

[Фр. locomotive ад лац. loco moveo— рухаю з месца.]

лакаматы́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да лакаматыва. Лакаматыўны парк. // Звязаны з абслугоўваннем лакаматыва, лакаматываў. Лакаматыўная брыгада.

лакані́зм, ‑у, м.

Гранічная і дакладная сцісласць (выказвання, выражэння). Лаканізм апісання. □ Лаканізм уступу, яго дзелавы тон падкрэслівае пашыранасць апісанага факта. У. Калеснік. Лепшым байкам.. [Крапівы] уласцівы выразнасць ідзі, стройнасць кампазіцыйнага рашэння, лаканізм формы. Гіст. бел. сав. літ.

[Грэч. lakonismos.]

лакані́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць лаканічнага; кароткасць, немнагаслоўнасць. Лаканічнасць адказаў. Лаканічнасць прамовы.

лакані́чны, ‑ая, ‑ае.

Сціслы і дакладна выказаны, выражаны; немнагаслоўны. Лаканічны стыль. Лаканічны адказ. □ Пісьмо было простае, кароткае, лаканічнае. Чорны.

лака́тар, ‑а, м.

Спец. Апарат для вызначэння месцазнаходжання аб’екта з дапамогай адбітых ад яго гукавых або электрамагнітных хваль. Экран лакатара. Лазерны лакатар.

[Ад лац. locare — размяшчаць, змяшчаць.]

лака́тарны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да лакатара. Лакатарная ўстаноўка. // Прызначаны для лакацыі. Лакатарны шукальнік.

лака́таршчык, ‑а, м.

Разм. Тое, што і радыёметрыст.

лака́ут, ‑а, М ‑уце, м.

Закрыццё прадпрыемства з адначасовым масавым звальненнем рабочых як адна з форм класавай барацьбы буржуазіі супраць рабочага класа. На некаторых заводах быў абвешчаны лакаут і агульны разлік рабочых. Гартны.

[Англ. lock out — замыкаць дзверы перад кім‑н.]

лакаутава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., каго.

Аб’явіць (аб’яўляць) лакаут каму‑н., звольніць (звальняць) у выніку лакаута.