Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ду́бам, прысл.

Разм. Дыбам, дубка. Конь спачатку не хацеў насіць чалавека на сваёй спіне, іржаў, брыкаўся, наравіўся, дубам станавіўся. Бядуля.

дубано́с, ‑а, м.

Невялікая пеўчая птушка сямейства ўюрковых з моцнай дзюбай, прыстасаванай для разгрызання костачак пладоў.

дуба́сіць, ‑башу, ‑басіш, ‑басіць; незак.

Разм.

1. каго. Моцна біць, лупцаваць. — Гэтыя раны яго не ад куль, ён не быў на вайне. Гэта яго за пакражы дубасілі. Чорны.

2. па чым, у што. Моцна стукаць, удараць. Дубасіць у дзверы.

дубе́ц, ‑бца, м.

Тонкі гібкі прут; розга. Біць дубцом. □ Дзімка перадаў Крывачубу вуду, рыбу, нанізаную на лазовы дубец, і бягом кінуўся да Сяргея. Краўчанка.

дубе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

Мерзнуць, калець. — Ах, дзеткі мае, не людскае жыццё ў вас: і поначы трасіся, і на марозе дубей, і людзям назаляй. Лынькоў. // Цвярдзець, лубянець ад холаду. Паўкажушак дубее і стыне карой, вышчараецца люты мароз па-над ёй. Дубоўка.

дуб’ё, ‑я, н., зб.

Разм.

1. Дубовыя палкі, колле.

2. Пагард. Пра тупых, бесталковых людзей.

дубі́льнік, ‑у, м.

Рэчыва, якое выкарыстоўваецца для дублення скур або іншай сыравіны. Штучныя дубільнікі.

дубі́льны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з дубленнем; прызначаны для дублення. Дубільны цэх. Дубільны чан. Дубільныя рэчывы.

дубі́льня, ‑і, ж.

Памяшканне, у якім робяць дубленне.

дубі́льшчык, ‑а, м.

Той, хто займаецца дубленнем.