Verbum

анлайнавы слоўнік

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прадмова ∙ Скарачэнні ∙ Кніга ў PDF/DjVu

а б в г д е ё ж з і й к л м н о п р с т у ў ф х ц ч ш э ю я -.

а б в г д е ж з й к л м н о п р с т у ў ф х ц ч ш э я .

а г д е ё і к о с т у ф ч ш я .

анто́н, ‑у, м.

Разм. Тое, што і антонаўка. Вось антоны, вось апорты, Вось і слуцкія вам бэры Тут вісяць, нібы збаны. Крапіва.

анто́наў, ‑нава.

У выразе: антонаў агонь гл. агонь.

анто́наўка, ‑і, ДМ ‑наўцы; Р мн. ‑навак; ж.

1. Пашыраны сорт зімовай яблыні, на якой растуць буйныя, жоўтыя, віннакіслыя яблыкі. Пад цяжарам пахучых залатых яблыкаў згіналі да зямлі галіны антонаўкі. Васілевіч.

2. Плод гэтай яблыні. За хатамі спеюць улетку антонаўкі. Чорны. Паліліся антонаўкі сокам густым, Абцяжарылі нізкія яблыні. Панчанка.

анто́німы, ‑аў; адз. антонім, ‑а, м.

Пары слоў з процілеглым значэннем: праўда — хлусня, дабро — зло і пад.

[Ад грэч. anti — супраць і onyma — імя, назва.]

антра́кт, ‑у, М ‑кце, м.

1. Перапынак паміж двума актамі ў спектаклі, паміж двума аддзяленнямі канцэрта і пад. Пасля антракту ў зале панавала ўрачыстая цішыня. Мікуліч. // перан. Перапынак у якім‑н. дзеянні, працэсе і інш. Абед з антрактам.

2. Музычны твор, які выконваецца паміж дзеямі, карцінамі опернага ці драматычнага спектакля. Сімфанічны антракт.

[Фр. entracte.]

антрапа...,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны іх да чалавека.

антрапаге́н, ‑у, м.

Спец. Апошні перыяд геалагічнай гісторыі Зямлі, які налічвае ад 1,7 млн. да 3,5 млн. год і звязаны з узнікненнем чалавека.

[Ад грэч. ánthrōpos — чалавек і genos — зараджэнне.]

антрапаге́навы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да антрапагену, звязаны з антрапагенам. Антрапагенавы перыяд працягваецца і зараз.

антрапагене́з, ‑у, м.

Раздзел антрапалогіі, які вывучае працэсы эвалюцыі чалавека на розных этапах.

[Ад грэч. ánthrōpos — чалавек і genesis паходжанне.]

антрапаге́нны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да чалавека, звязаны з дзейнасцю чалавека.

•••

Антрапагенны ландшафт — геаграфічны ландшафт, у фарміраванні якога адыграла ролю гаспадарчая дзейнасць чалавека.

Антрапагенны рэльеф — рэльеф, зменены або створаны дзейнасцю чалавека.

Антрапагенныя глебы — глебы, якія ўтварыліся ў выніку свядомай, мэтанакіраванай дзейнасці людзей (парніковыя глебы).