Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ге́рцагскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да герцага, належыць яму. Герцагскі тытул. Герцагская зямля.

ге́рцагства, ‑а, н.

1. Уладанне герцага; дзяржава або вобласць на чале з герцагам.

2. Тытул герцага. Атрымаць герцагства.

ге́сенскі, ‑ая, ‑ае.

У выразе: гесенская муха гл. муха.

геста́па, нескл., н.

Тайная дзяржаўная паліцыя ў фашысцкай Германіі, якая вылучалася крывавымі метадамі расправы са сваімі ахвярамі. Там, у гестапа, гаспадаром усяго быў кат ды яго памочнікі — пісталет і шыбеніца. Кавалёў.

[Ням. Gestapo — скарачэнне ад Geheime Staatspolizei.]

геста́павец, ‑паўла, м.

Фашыст, які знаходзіўся на службе ў гестапа.

геста́паўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гестапа, гестапаўца, які належыць, уласцівы ім. Ёмістыя скляпенні.. камяніцы былі прыстасаваны немцамі пад гестапаўскую турму. Лынькоў.

ге́стка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.

Верхняя асобна скроеная частка плацця, блузкі, да якой на вышыні грудзей прышываецца астатняя частка і рукавы; какетка (у 2 знач.).

ге́та, нескл., н.

Кварталы ў многіх феадальных і капіталістычных гарадах, якія адводзіліся для прымусовага пасялення пэўнай этнічнай або рэлігійнай групы насельніцтва (захаваліся да цяперашняга часу ў некаторых капіталістычных краінах, дзе існуе нацыянальная няроўнасць). Негрыцянскае гета. // У часы фашысцкага рэжыму ў Еўропе — асобныя гарадскія кварталы, адведзеныя для ізаляцыі яўрэяў.

[Іт. ghetto.]

ге́тман, ‑а, м.

1. У 16–17 стст. на Украіне — выбарны начальнік казацкага войска; у 17–18 стст. — вярхоўны правіцель Украіны.

2. У 16–18 стст. — камандуючы войскамі ў Вялікім княстве Літоўскім і ў Польшчы.

[Ням. Hauptman — начальнік.]

ге́тманскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гетмана, належыць яму. Гетманская армія. Гетманская ўлада.