Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

гео́метр, ‑а, м.

Спецыяліст у галіне геаметрыі.

гепа́рд, ‑а, М ‑дзе, м.

Буйная драпежная жывёліна сямейства кашэчых (водзіцца ў пустынях Афрыкі і Паўднёва-Заходняй Азіі; у СССР — у Туркменіі).

[Фр. guépard.]

гепаты́т, ‑у, М ‑тыце, м.

Хвароба печані запаленчага або дыстрафічнага характару.

[Ад грэч. hēpar — печань.]

гераізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; незак., каго-што.

Бачыць у кім‑, чым‑н. героіку, надзяляць гераічнымі рысамі. Гераізаваць учынак. □ Раман гераізуе капітана падводнага карабля Немо. «Маладосць».

гераіза́цыя, ‑і, ж.

Надзяленне гераічнымі рысамі каго‑, чаго‑н. Гераізацыя працы ў мастацкай творчасці.

гераі́зм, ‑у, м.

Праяўленне мужнасці, стойкасці, самаадданасці ў імя высокай мэты; доблесць, геройства. Працоўны гераізм савецкіх людзей. У барацьбе з нямецкімі фашыстамі беларускі народ праявіў масавы гераізм і самаахвярнасць.

гераі́н, ‑у, м.

Спец. Наркотык моцнага дзеяння.

[Фр. héróine.]

гераі́ня, ‑і, ж.

Жан. да герой.

•••

Маці-гераіня гл. маці.

гераі́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць гераічнага. Гераічнасць учынку.

гераі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Здольны на подзвіг, на геройства, які праявіў геройства. Гераічны народ. Гераічная армія. □ Гераічнаю дзяржавай Стала Беларусь мая! Астрэйка.

2. Заснаваны на геройстве, звязаны з праяўленнем геройства. Гераічны ўчынак. Гераічная абарона Брэсцкай крэпасці. // Багаты на подзвігі, геройскія ўчынкі. Гераічны час. // Які змяшчае ў сабе расказ пра подзвігі герояў. Гераічная аповесць. / у знач. наз. гераі́чнае, ‑ага, н. Гераічнае разумеецца як форма праяўлення заканамернасцей грамадскага жыцця. У. Калеснік.

3. Крайні, які патрабуе надзвычайнае напружання. Гераічныя намаганні. Гераічныя меры.

4. Які мае адносіны да герояў старажытнасці, расказвае пра іх подзвігі. Гераічны эпас.