Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

зеў, зева, м.

1. Адтуліна, якая вядзе з рота ў глотку. Поласць зева.

2. перан. Адтуліна, жарало. Зеў люка. Зеў печы. Зеў пячоры.

3. Спец. Прастора паміж двума слаямі асновы ў кроснах, дзе праходзіць чаўнок.

•••

Ільвіны (львіны) зеў — травяністая расліна з кветкамі, якія нагадваюць адкрытую пашчу льва.

зе́ўра, ‑ы, ж.

Разм. Прорва, адтуліна. [Ганна] як бы ажыла, у момант, нібы пры бляску маланкі ўбачыла пясок, гліну, цёмную зеўру ямы. Мележ.

зе́ўраць, ‑ае; незак.

Разм. Быць бачным, адкрытым (пра адтуліну, яму і пад.). Побач, між нізкага, густога галля, зеўрала ў цяністым поцемку свежая яма з асыпанымі берагамі. Мележ. Там, далёка ўнізе, куды кожную хвіліну вецер мог сарваць і яго, зеўрала бяздонне, зацягнутае радкаватым туманам. «Беларусь».

зефі́р, ‑у, м.

1. Паэт. Цёплы, лёгкі ветрык.

2. Баваўняная тканіна для бялізны. Кашуля з зефіру.

3. Сорт лёгкай фруктовай пасцілы.

[Ад грэч. zephyros — заходні вецер.]

зефі́равы, ‑ая, ‑ае.

Зроблены з зефіру (у 2 знач.). Зефіравая сарочка.

зефі́рны, ‑ая, ‑ае.

Паэт. Лёгкі, далікатны.

зярня́тка і зе́рнетка, ‑а; Р мн. ‑так; н.

Памянш.-ласк. да зерне (у 1 знач.).

•••

Макавага зярнятка ў роце не было гл. быць.