Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

чарназе́м’е, ‑я, н.

Тэрыторыя, на якой пераважаюць чарназёмныя глебы.

чарназём, ‑у, м.

Урадлівая, багатая перагноем глеба ў стэпавых і лесастэпавых раёнах, якая вызначаецца цёмным колерам. Тлустыя скібы вільготнага чарназёму круціліся пад плугамі і клаліся адна на адну. Пальчэўскі.

чарназёмны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да чарназёму, з’яўляецца чарназёмам. Чарназёмная глеба. □ Перада мною распасціраліся зялёныя паплавы, чарназёмныя палі. Якімовіч. // Багаты чарназёмам. Чарназёмныя стэпы.

чарнаклён, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Нізкае дрэва або куст сямейства кляновых, адзін з відаў клёна. / ‑у; у знач. зб. Зараснікі чарнаклёну.

2. ‑у; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.

чарнакні́жжа, ‑а, н.

Уст. Чараўніцтва, вядзьмарства па кнігах, якія быццам бы маюць магічную сілу.

чарнакні́жнік, ‑а, м.

Уст. Той, хто займаецца чарнакніжжам; вядзьмар, чараўнік. [Марылька:] — Які ты дзівак, Макарка. Думкі чытаць умееш, як той чарнакніжнік. Сабаленка.

чарнакні́жны, ‑ая, ‑ае.

Уст. Які мае дачыненне да чарнакніжжа; звязаны з чараўніцтвам.

чарнако́рань, ‑ю, м.

Шматгадовая травяністая расліна сямейства складанакветных з простым сцяблом і ланцэтападобнымі лістамі.

чарнако́сы, ‑ая, ‑ае.

У якога чорныя косы; з чорнымі косамі. Ён [Дзіега] паказваў мне здымак: Чарнакосая ў маністах. Ён шаптаў з тугою імя: Мар’яніта, Мар’яніта. Панчанка.

чарнакры́лы, ‑ая, ‑ае.

У якога чорныя крылы; з чорнымі крыламі. Чаго ляціш ты, шпак чарнакрылы, На чорны лес, на гарбы праталін, Калі яшчэ спіць сам бог Ярыла І травы, збуджаныя, не ўсталі? Танк.