Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ча́га, ‑і, ДМ чазе, ж.

Грыбная нарасць на дрэве чорнага або чорна-бурага колеру.

чаго́ 1, прысл.

1. пытальнае. З якой прычыны?, чаму?, навошта? Але чаго яна [Мальвіна] марудзіць? Чаму не выйдзе да стала? Колас. Чаго хмурыцца неба сіняе? Купала. [Міколу] рабілася млосна і ён злаваўся: чаго.. [Зося] маўчыць ды сумуе? Гартны.

2. адноснае. Ужываецца ў якасці злучнікавага слова ў даданых дапаўняльных сказах і адпавядае словам: а) з якой прычыны, чаму. Стаіць дзед і на іх [Міколку з бацькам] глядзіць, дзівуецца, не разумеючы, чаго яны драпака далі. Лынькоў. Наіўна дзівяцца дома, Чаго я такі худы. Маляўка; б) навошта, з якой мэтай. Расказаў.. [Андрэй] сонцу, чаго прыйшоў. Якімовіч.

чаго́ 2,

гл. што ​1 (у 1, 6, 8, 9 і 13 знач.).

чаго́сь 1, прысл.

Тое, што і чагосьці ​1.

чаго́сь 2,

Тое, што і чагосьці ​2.

чаго́сьці 1, прысл.

Невядома чаму, з якой прычыны. — Бачыш, які мой Іван... А Клім на яго чагосьці гневаецца... Кавалёў.

чаго́сьці 2,

гл. штосьці ​1.

чаго́е́будзь 1, прысл.

З якой‑н. мэтай; чаму-небудзь.

чаго́е́будзь 2,

гл. што-небудзь (у 1 знач.).