Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

дзяцінець, ; незак. (разм.).

Траціць нармальную разважлівасць, упадаць у дзяцінства (пра старых).

  • Ён ужо дзяцінее зусім.

|| зак. здзяцінець, .

дзяцініцца, ; незак. (разм.).

Паводзіць сябе па-дзіцячаму (аб дарослых).

  • Дваццаць гадоў мае, а усё дзяцініцца.

дзяцінства, , н.

  1. Дзіцячая пара; дзіцячыя гады.

    • Шчаслівае д.
    • Яго д. прайшло ў вёсцы.
  2. Па-дзіцячаму легкадумныя паводзіны, учынкі.

    • Яму не маглі дараваць гэтага д.

|| прым. дзіцячы, .

  • Д. ўзрост.
  • Дзіцячыя гады.

дзяціны, (разм.).

  1. Дзіцячы, уласцівы дзецям.

    • Д. крык.
  2. Несур’ёзны, легкадумны.

    • Дзяціныя разважанні.
    • Дзяціныя выбрыкі.

дзяцюк, , м. (разм.).

Юнак, дарослы хлопец; яшчэ нежанаты малады чалавек.

  • Стаяў плячысты д. з гармонікам.

дзячок, , м.

Ніжэйшы царкоўны служыцель у праваслаўнай царкве; псаломшчык.

дзячыха, (разм.).

Жонка дзячка.

дзяшоўка, , ж. (разм.).

  1. Невысокая цана на тавары.

    • Купіў па дзяшоўцы.
  2. перан. Нешта безгустоўнае, пазбаўленае каштоўнасці (пагард.).

    • Яго карціны — д.

|| прым. дзяшовы, .

для, прыназ.

  1. Указвае на прызначэнне або мэту чаго-н.

    • Падручнікі д. дзяцей.
    • Вядро д. вады.
    • Усё д. перамогі.
  2. У адносінах каго-, чаго-н.

    • Д. яго гэта лёгкая справа.
    • Д. свайго часу гэта было дасягненнем.
  3. Параўнальна з тым, што павінна было быць, што чакалася б.

    • Ён занадта вопытны д. сваіх год.
    • Вельмі непрыдатнае адзенне д. хатняй работы.

днець, ; безас.; незак.

Займацца на дзень; світаць.

  • На дварэ днела.