Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

нізкасортны, .

Тое, што і нізкагатунковы.

|| наз. нізкасортнасць, .

нізкі, .

  1. Малы па вышыні, які знаходзіцца на невялікай вышыні ад зямлі.

    • Нізкае дрэва.
    • Н. плот.
    • Ляцець нізка (прысл.).
  2. Які не дасягнуў звычайнай сярэдняй нормы, пэўнага ўзроўню.

    • Н. ціск.
    • Нізкая тэмпература.
  3. Дрэнны па якасці або наогул дрэнны.

    • Нізкая якасць драўніны.
  4. перан. Подлы, ганебны.

    • Н. ўчынак.
    • Так рабіць нізка (безас. у знач. вык.).
  5. У 18 — пач. 19 ст. пра стыль мовы: звычайны, просты, не прыняты ў літаратуры.

  6. Невялікай вышыні (пра гукі, голас і пад.).

    • Н. бас.
    • Н. голас.

|| памянш. нізенькі, .

|| наз. нізасць, .

нізоўе, , н.

Ніжняя частка цячэння ракі з навакольнай мясцовасцю.

нікагусенькі, займ. (разм.).

Узмацняльная форма да нікога.

  • Н. навокал.

нікеліраваць, ; незак.

Пакрываць слоем нікелю.

|| зак. аднікеліраваць, .

|| наз. нікеліроўка, .

|| прым. нікеліровачны, .

нікеліроўка, , ж.

  1. гл. нікеліраваць.

  2. Слой нікелю на чым-н.

    • Н. абгарэла.

нікель, , м.

Хімічны элемент, серабрыста-белы тугаплаўкі метал, які шырока ўжываецца ў тэхніцы.

|| прым. нікелевы, .

  • Нікелевыя руды.

нікнуць, ; незак.

  1. Схіляцца, нахіляцца, апускацца.

    • Нікнуць лозы да зямлі.
    • Нікне (перан. вяне) трава ад спёкі.
  2. перан. Станавіцца слабейшым па сіле праяўлення; слабець.

    • Нікне памяць.
  3. перан. Знікаць.

    • Нікнуць агні ў змроку.

|| зак. панікнуць, .

ніколі, прысл.

Ні ў які іншы час; ні пры якіх умовах, акалічнасцях.

  • Адважныя людзі н. не будуць рабамі.

ніколькі, прысл.

Ні ў якой меры; ані.

  • Ён н. не пакрыўдзіўся.

|| памянш.-ласк. ніколечкі, .