Verbum

цокат, ✂, м.

Гукі цокання, удары ног, капытоў.

• Ц. падкоў.

цокаць​¹, ✂; незак.

1. Утвараць адрывістыя кароткія гукі, стукаючы чым-н. цвёрдым аб камень, метал і пад.

   • Падковы цокаюць па бруку.

2. Утвараць кароткія звонкія гукі (пра птушак і звяроў).

|| аднакр. цокнуць, ✂.

|| наз. цоканне, ✂.

цокаць​², ✂; незак. (спец.).

Не адрозніваць гукі «ц» і «ч» пры вымаўленні ў некаторых народных гаворках.

|| наз. цоканне, ✂.

цопаць, ✂; незак. (разм.).

Тое, што і цапаць.

|| аднакр. цопнуць, ✂.

|| наз. цопанне, ✂.

цот, ✂, м. (разм.).

Гульня, заснаваная на падліку цотных і няцотных ачкоў.

• Гуляць у ц. і лішку.

цотны, ✂.

Лік, які пры дзяленні на два не мае астатку, кратны двум.

|| наз. цотнасць, ✂.

цуг, ✂, м.

Запрэжка, у якой коні, валы і пад. ідуць гужам або парамі адна за адной.

|| прым. цугавы, ✂.

• Цугавая запрэжка.

цугам, прысл.

1. Запрэжкай у дзве або тры пары, гужам.

2. Гужам, адзін за адным.

   • Жураўлі ляцелі ц.

цуглі, ✂.

Два металічныя звяны, якія прымацаваны да рамянёў вуздэчкі і служаць для закілзвання каня.

|| прым. цуглевы, ✂.

цуд, ✂, м.

1. Штосьці звышнатуральнае, выкліканае паводле рэлігійных уяўленняў боскай сілай.

   • Спадзявацца на ц. (калі няма выйсця, няма ратунку).
   • З цудаў ц.! (пра што-н. незвычайнае).

2. Нешта здзіўляючае сваёй незвычайнасцю.

   • Цуды гераізму.

3. вык. Надзвычайна добры, непараўнальны.

   • Пагода сёння — ц.!
   • Не кулеш, а — ц.!

◊

• Цуды ў рэшце (разм. жарт.) — пра што-н. незвычайнае або незразумелае.

• Цуда-юда — у казках: пачвара, страшыла.