Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

здольнасць, , ж.

  1. Прыродны дар, таленавітасць.

    • Чалавек з вялікімі здольнасцямі.
  2. Уменне, а таксама магчымасць утвараць якія-н. дзеянні.

    • З. рухацца.
    • Прапускная з. дарог.
    • Пакупная з. насельніцтва.

здольны, .

  1. Які мае здольнасці да чаго-н., таленавіты.

    • З. інжынер.
    • З. да матэматыкі.
  2. Які можа што-н. зрабіць; які валодае пэўным уменнем.

    • З. да ўсякай работы.
    • Гэты чалавек на ўсё з. (ні перад чым не спыніцца).

здор, , м.

Нутраное свіное сала.

  • Мазаць бліны здорам.

|| прым. здоравы, .

здорава, прысл. (разм.).

  1. Вельмі моцна.

    • Ну і з. ж бухаюць гарматы.
  2. Вельмі добра, выдатна.

    • Зроблена з.

здохлы, .

  1. Тое, што і дохлы.

    • Здзіраць скуру са здохлага каня.
  2. перан. Слабы,; кволы (разм.).

    • Чаго ён такі з. ў вас?

|| наз. здохласць, .

здрабнелы, .

Які здрабнеў, дробны, схуднелы.

  • З. твар.
  • Здрабнелая жывёла.

здравіца, , ж. (высок.).

Тост за здароўе.

  • З. ў гонар пераможцаў.

здрада, , ж.

  1. Здрадніцтва інтарэсам радзімы, пераход на бок ворага.

    • З. радзіме.
  2. Парушэнне вернасці каму-, чаму-н.

    • З. сябру.
    • З. ідэалам.

здрадзіць, ; зак.

  1. Перайсці на бок ворага, прадаць.

    • З. радзіме.
  2. Парушыць вернасць.

    • З. сябру.
    • З. сабе (зрабіць што-н. насуперак сваім перакананням).
  3. перан., каму. Перастаць служыць; аслабець (пра сілы, здольнасці, пачуццёвыя ўспрыманні).

    • Памяць здрадзіла ёй.
    • Сілы здрадзілі спартсмену.

|| незак. здраджваць, .

здрадлівы, .

  1. Які можа здрадзіць, прадажны.

    • З. чалавек.
  2. Які заключае ў сабе здраду, з’яўляецца здрадай.

    • З. учынак.
  3. перан. Падманлівы, каварны, які ўтойвае ў сабе што-н. непрыемнае.

    • Здрадлівая ўсмешка.
    • З. лёд.

|| наз. здрадлівасць, .