Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Ко́ванка ’конаўка’ (Мат. Гом., ТС). Гл. конаўка.

Ко́варат1 ’калаўрот’ (Нар. словатв.). Гл. калаўрот.

Ко́варат2 ’асвер, саха ў студні, вага ў студні’, ’вароты ў плоце, вясковыя весніцы’, ’ствол дрэва з суком, да якога прыбіваюцца дошкі варот’ (Сл. паўн.-зах., Нар. сл., З нар. сл., Сцяшк., Бяльк.). Гл. коварат1.

Ко́варацень ’асвер, саха ў студні’ (Федар). Гл. коварат2.

Ко́вардам ’з вялікім высілкам’ (Федар. рук.). Да зваротам. Гл. коварат^.

Ко́ваць ’мітусіцца’ (Мат. Гом.). Мабыць, другаснае нерэгулярнае ўтварэнне ад коварат© (коварат > *ковар > *коваць).

Ко́ведар ’вочап у студні’ (Нар. сл.). Да *ковадар < коварад. Гл. коварат2.

Ко́влак ’звяглівы чалавек’ (Нар. лекс.). Імаверны балтызм. Параўн. літ. kaulyti ’звягліва, надакучліва прасіць’. Непасрэднай крыніцай беларускага слова магло быць незафіксаванае ў літ. мове *kaulokas у значэнні ’звяглівы, надакуч лівы чалавек’. Або ўтварэнне назоўніка адбылося ўжо на беларускай глебе пры дапамозе суфікса -ак (ядак, брамак). Але ў гэтым выпадку мы б чакалі націск на суфіксе (параўн. Сцяцко, Афікс. наз., 23–24).

Ко́вы ’аковы’ (ТСБМ, Яруш.). Да каваць (гл.).