Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Малача́рства ’вытворчасць малочных прадуктаў’ (Яруш.). З польск. mleczarstwo ’тс’.

Малача́ўніца ’малочная карова’ (Сцяшк. Сл.). Вузкі рэгіяналізм, утвораны ад прыметніка ⁺малачавы (як рэдка́вы ’рэдкаваты’, ласка́вы) і суфікса ‑ніца.

*Малачча́к, молочʼя́к ’мыльнік лекавы, Saponaria officinalis L.’ (Бейл.). Да малако (гл.). Матывацыя: сапаніны каранёў пеняцца ў вадзе.

Малашча́вы ’ярка-зялёны’ (свісл., Сцяшк. Сл.). Утворана ад малача́й — менавіта такі зялёны колер маюць лісты малачаю вясной.

Малашэбніца ’чараўніца’ (маз., Нар. Гом.). З рус. волшебница ’тс’.

*Малгажа́тка, малгожа́тка ’груша (дрэва і плод)’ (нараўл., Мат. Гом.). Запазычана з польск. małgorzatka ’тс’, якое ад імя Małgorzata ’Маргарыта’ (Варш. сл., 2, 862).

*Малдава́нка, мылдыва́нка ’намітка, галаўная павязка’ (Бяльк.). Да тапоніма Малдавія, які з рум. Moldovă (Фасмер, 2, 642).

Малдзіць ’гаварыць адно і тое ж, бубніць’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа, 3, 23), з літ. maldýti ’паломнічаць’, ’заспакойваць немаўля’, ’вельмі прасіць’.

Мале́бен ’кароткае набажэнства за чыё-небудзь здароўе, поспехі, а таксама па нябожчыках’ (ТСБМ), малебенны ’набожны’ (мін., Сл. ПЗБ), малебства ’малебен’ (Др.-Падб.), укр. молебень, рус. молебен, ст.-рус. молебенъ (XV ст.) узыходзяць да прасл. субстантывізаванага прыметніка molьbьnъ, утворанага ад molьba пры дапамозе суфікса ‑ьnъ (Слаўскі, SP, 1, 136). Увайшло ў бел. мову праз ц.-слав.

Мале́зны ’вельмі малы’ (астр., Сл. ПЗБ). Зах.-укр. мале́зний ’малы, дробязны’. Да малы́ (гл.). Утворана пры дапамозе суфікса ‑езн‑ (‑эзн‑) са значэннем высокай меры якасці (Бел. гр.₂, 1, 310). Бел.-зах.-укр. ізалекса. Дадатак да суфікса ‑н‑ (тут ‑ез‑) у бел. гаворках мяняецца, параўск. малесы, малёхтанечкі і інш.