Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Му́шка1 ’сівец, Nardus stricta L.’ (браг., Шатал.). Да мы́чка3 (гл.).

Му́шка2 ’шчацінне на назе каля капыта’ (браг., Шатал.). Да мы́чка2 (гл.).

Мушкава́ны ’тканіна для саянаў і спадніц з набіўнымі крапінкамі’ (Растарг). Да му́шка < му́ха (гл.).

Мушка́рыць ’муштраваць’ (мсцісл., Юрч.Полымя, 7, 1987), мушке́рыць ’тс’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). З рус. вяц., валаг. мушка́рить ’тс’, ’выхоўваючы, сурова караць’, якое (пры ад’ідэацыі мушка́рь ’вялікі драўляны молат’) з му́шкель ’тс’ < гал. moskuil ’тс’ (пра апошняе гл. Фасмер, 3, 20).

Мушка́т ’хатняя кветка мушкат’ (Бяльк.), відаць, пеларгонія духмяная, Pelargonium graveolens. Названа так паводле падабенства лістоў. Тое ж і ў чэш. мове: muškát ’пеларгонія’ (Махэк, Jména, 108).

Мушкатовы ’мускатны’ (Нас.). Да муска́т (гл.).

Мушкаты́р ’неспакойны, адчайны чалавек’ (Федар. 4). У выніку пераносу семантыкі з ⁺мушке́тыр, якое з польск. muszkietyr ’салдат, узброены мушкетам’. Да мушке́т (гл.).

Мушке́т1 ’старажытнае буйнакалібернае ружжо з кнотам для запальвання замка’ (ТСБМ, БелСЭ), ’самаробны пісталет’ (Бяльк.). Сучасная форма з рус. мушкет ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 86). Аднак ст.-бел. мушкетъ ’тс’ (1616 г.) запазычана са ст.-польск. muszkiet, якое з франц. mousquet ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 69).

Мушке́т2 ’бузіна, Sambucus L.’ (Бяльк.). Няясна. Магчыма, ад мушкат, мускат (ст.-бел. мушкатела ’сорт віна і вінаграду’) паводле падабенства (ягады, колер?).

Мушмула́ ’пладовае дрэва Mespilus germanica’ (ТСБМ). Праз рус. мову з тур. muşmula ’тс’.

Мушні́к ’талакнянка ’звычайная, Arctostaphylos Adans. uva-ursi Spreng.’ (воран., Сл. ПЗБ). З мучні́к. Да муча́н (гл.).

Мушта́рда ’гарчыца’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). З польск. musztarda ’тс’.