Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Валявы́ ’з моцнай воляй’ (КТС). Да воля (гл.).

Валяй! ’шпар!, валі!’ (КТС). З рус. валяй ’валі, шпар, дзейнічай’ (разм.), якое да валяць.

Ва́лянка1. Гл. ваненка.

Ва́лянка2. Гл. ва́ленка.

Ва́лянка3 ’суконная вялікая хустка’ (З нар. сл.). Да валяны < валяць.

Валянто́ва. Гл. валента.

Валяну́ць ’пайсці густа (пра снег); ударыць’ (КТС). Да валіць. Параўн. вальнуць (гл.).

Валяр’я́н ’травяністая лекавая расліна, Valeriana officinalis L.’ (БРС, КЭС, Сцяшк. МГ, Кіс.). Іншыя назвы: маун, аўрыян, дуброўка, капроўнік лесавы, грудоўка. Рус. валериана, укр. валеріана, польск. waleriana, в.-луж. bałdrijan, н.-луж. bandrija, славац. valeriána, балг. валериан, серб.-харв. валерја́на. Да лац. valeriana < Valeria ’назва мясцовасці’ (Фасмер, 1, 269; Шанскі, 1, В, 11).

Валяр’я́нка ’лякарства’ (КТС). Суфіксальнае ўтварэнне ад прыметніка — універбізацыя словазлучэння валярʼянавыя каплі. Параўн. Шанскі, 1, В, 11.

Валя́ць ’прымушаць паваліцца’ (БРС, Яруш.). Звязана з вал, валіць (гл.).

Валя́ч ’лайдак, лежань’ (гродз., КЭС). Да валяць, валяцца, суфіксацыя, як у папіхач, крумкач. Параўн. рус. валявка, валяшка, валуй, валец, валюга ’гультай, разява, лежабока’.

Валя́шчы (БРС). Да валяць; параўн. рус. валящий ’тс’. Словаўтварэнне, як валачашчы.