Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

мярзло́тны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да мерзлаты. Мярзлотны стан. // Звязаны з вывучэннем мерзлаты. Мярзлотная станцыя.

мярзля́к, мерзляка, м.

Разм. Чалавек, вельмі адчувальны да холаду, марозу.

мярзля́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Разм. Жан. да мярзляк.

мярзо́та, ‑ы, ДМ ‑зоце, ж.

Разм. Тое, што выклікае агіду; подласць, погань. — Не, я такую мярзоту пісаць не буду! — рашуча засупярэчыў Сярожа. Новікаў.

мярзо́тнік, ‑а, м.

Разм. Мярзотны, подлы чалавек; нягоднік. [Лясніцкі:] — Ваш стараста — здраднік. Суровая рука народа павінна знішчаць такіх мярзотнікаў. Шамякін.

мярзо́тны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Вельмі агідны, паганы; подлы. Мярзотнае стварэнне. Мярзотная лаянка. □ У глыбіні душы.. [Люба] адчувала, што адбылося нешта непапраўнае і па сваёй сутнасці агіднае, мярзотнае. Лынькоў. [Патоцкі] не задумваецца ў выбары сродкаў для дасягнення сваіх мярзотных мэт. Шкраба.

мярцве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

1. Страчваць прыкметы жывога, станавіцца мёртвым. Мярцвее твар хворага. // Траціць рухомасць, адчувальнасць; нямець. Мярцвець ад холаду. Мярцвець ад жаху. □ Падкошваліся ногі,.. было горача, як ля агню, і мярцвелі рукі. Пташнікаў.

2. перан. Рабіцца пустынным, змярцвелым. Мярцвее наваколле.

мярцві́ць, ‑влю, ‑віш, ‑віць; незак., каго-што.

1. Пазбаўляць жыцця, губіць.

2. перан. Разм. Рабіць пустынным, змярцвелым. У яўрэйскім канцы вуліцы было яшчэ цішэй. Субота мярцвіла ўсе праявы будзённага жыцця. Гартны.

мярцвя́к, мерцвяка, м.

Мёртвы чалавек; нябожчык.

мярцвя́чына, ‑ы, ж.

1. Трупы жывёл. [Алесь:] — Наш Міхась казаў, што ракі мярцвячыну ядуць. Ваданосаў.

2. перан. Разм. Разумовы, духоўны застой; заняпад, інертнасць.