Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

лу́за, ‑ы, ж.

Адтуліна на краі більярднага стала, у якую падае шар. Забіць шар у лугу.

[Польск. łuza.]

луза́н, ‑а, м.

Разм. Арэх, які сам вылушчыўся.

луза́нне, ‑я, м.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. лузаць.

лу́заны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад лузаць.

2. у знач. прым. Ачышчаны ад шалупін, лузгі. Лузаныя гарбузікі.

луза́цца, ‑аецца; незак.

Зал. да лузаць.

•••

Са скуры лузацца — старацца з усіх сіл.

луза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.

1. Разгрызаючы, ачышчаць ад шалупін і есці (гарбузікі, сланечнік і пад.); лушчыць (у 2 знач.). На адыходзе бабка.. насыпала.. [Стасю] гарбузікаў яшчэ і ў кішэню. — Бяры, унучак, па дарозе будзеш яшчэ лузаць. Вітка.

2. Тое, што і лушчыць (у 1 знач.). Лузаць гарох. □ Да самага снегу мы пакрысе лузалі сухія стручкі [фасолі], малацілі іх на падлозе пранікамі. Сяркоў.

лузга́, ‑і, ж., зб.

Разм. Шалупінне, луска. Лузга сланечніку.

лу́зганне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. лузгаць.

лу́згаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.

Разм. Тое, што і лузаць (у 1 знач.).