Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

баро́даўнік, ‑у, м.

Тое, што і рудзянец.

баро́даўчаты, ‑ая, ‑ае.

Пакрыты бародаўкамі. Бародаўчатая бяроза.

баро́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

1. Памянш. да барада (у 1, 2 і 3 знач.).

2. Выступ у якой‑н. прыладзе (ключы, касе, хамуце і пад.). Дзве бародкі ў ім з насечкай, зверху — постаць чалавечка. Сапраўды, ключоў нямала, а такога не бывала! Дубоўка.

баро́ка, нязм., н.

Мастацкі стыль 16–18 стст., які атрымаў найбольшае распаўсюджанне ў архітэктуры і вызначаўся дэкаратыўнай пышнасцю дэталей. На Антокалі бялеў сваімі купаламі сабор Пятра і Паўла, яшчэ адзін цуд Вільні, перл барака. Арабей.

[Іт. barocco.]

баро́метр, ‑а, м.

Прылада для вымярэння атмасфернага ціску. // перан. Тое, што з’яўляецца паказчыкам змен у чым‑н. Проза [Шамякіна] — своеасаблівы літаратурны барометр, дакладны паказальны тых змен.., што адбываюцца вакол нас. «Полымя».

[Ад грэч. báros — цяжар і metron — мера.]

баро́н, ‑а, м.

Дваранскі тытул, ніжэйшы за графскі. // Асоба, якая мае такі тытул.

[Фр. baron.]

баро́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да барона. Баронскі тытул. // Які належыць барону. Баронскі замак.

баро́нства, ‑а, н.

1. Годнасць і тытул барона.

2. Уладанне, памесце барона. Хоць зямля Англіі была падзелена пасля нарманскага заваявання на гіганцкія баронствы, якія нярэдка ўключалі ў сябе да 900 старых англасаксонскіх лордстваў кожнае, тым не менш яна была ўсеяна дробнымі сялянскімі гаспадарамі і толькі ў асобных месцах паміж гэтымі апошнімі залягалі буйныя панскія памесці. Маркс.

3. зб. Вароны. З’ехалася баронства.

баро́цца, баруся, борашся, борацца; незак.

1. Узяўшыся адпаведным чынам, імкнуцца паваліць, пакласці на лапаткі праціўніка.

2. Тое, што і бадацца.

баро́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да барока. Барочны стыль архітэктуры.