Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

фармалі́н, ‑у, м.

Раствор фармальдэгіду з едкім удушлівым пахам як сродак для дэзінфекцыі.

фармалі́навы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да фармаліну. Фармалінавы раствор.

фармалі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

1. Той, хто фармальна, на шкоду справе, адносіцца да чаго‑н. [Шыковіч:] — І гэтыя дакументы вы баяліся паказаць мне? Ва ўсіх інстанцыях узгаднілі? Фармалісты! Шамякін.

2. Паслядоўнік фармалізму (у 1, 2 знач.).

фармалі́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да фармаліст.

фармалі́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Разм.

1. Фармальныя адносіны да справы.

2. Прытрымліванне фармальнасцей у якой‑н. справе.

3. Схільнасць да знешняй формы (у навуцы, мастацтве).

фармалісты́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць фармалістычнага. Фармалістычнасць спектакля.

фармалісты́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Пранікнуты фармалізмам (у 3 знач.). Фармалістычны падыход да справы.

2. Які мае адносіны да фармалізму, уласцівы фармалізму (у 1, 2 знач.). Захапленне імажынізмам было адным з праяўленняў некрытычнага ўспрымання фармалістычных уплываў. Гіст. бел. сав. літ. Цішка Гартны правільна адкідаў фармалістычныя элементы ў мастацкіх пошуках пралетарскіх паэтаў. Конан. // Створаны ў духу фармалізму (пра творы мастацтва). Фармалістычныя п’есы.

фармалі́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Уласцівы фармалізму, фармалісту. Фармалісцкі аналіз. Фармалісцкі твор.

фармальдэгі́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Бясколерны газ з рэзкім пахам, які выкарыстоўваецца ў вытворчасці пластмас, смол, лекавых рэчываў, у папяровай і тэкстыльнай прамысловасці.

[Ад лац. formica — мурашка і aldehydus — альдэгід.]

фарма́льна, прысл.

1. З захаваннем неабходных фармальнасцей. [Максім:] — Мне перайсці ў каталіцкую веру фармальна лёгка, — але ж я ўсёй сваёй істотай супроць любой рэлігіі. Машара. // Па фармальных прыкметах, афіцыйна. Самуйлёнак фармальна не быў членам партыі, але творы яго прасякнуты духам партыйнасці. «Маладосць».

2. Знешне. Булай прадставіў заводакіраўніцтву шырокі план па ўкараненню знойдзеных рэзерваў. Фармальна гэта выглядала правільным. Шыцік. // Не ўнікаючы ў сутнасць справы. Рэальная, узятая з жыцця сітуацыя сапраўды магла прывабіць аўтара і паслужыць канвой для цікавага апавядання, калі 6 пісьменнік не паставіўся да сваёй задачы фармальна. «Полымя».