Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

бандэро́ль, ‑і, ж.

1. Шырокая папяровая абгортка для ўпакоўкі кніг, дакументаў пры паштовых перасылках. // Паштовае адпраўленне ў такой упакоўцы. [Паштальён:] — А вам, Міхаіл Дзям’янавіч, сёння тры тэлеграмы, дзве заказныя бандэролі і пісем штук пяць. Даніленка.

2. Папяровая наклейка на тавары, якая сведчыць аб тым, што пошлінныя зборы за гэты тавар заплачаны.

[Фр. banderole.]

бандэро́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да бандэролі. Бандэрольнае адпраўленне.

бані́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Дапаможная навуковая дысцыпліна, якая вывучае гісторыю папяровых грашовых знакаў і бонаў.

[Фр. bonistique.]

банітэ́т, ‑у, М ‑тэце, м.

Спец. Паказчык прадукцыйнасці лесу, які залежыць ад умоў яго вырастання.

[Лац. bonitas — дабраякаснасць.]

баніфіка́цыя, ‑і, ж.

Спец. Накідка на цану тавараў, якасць якіх вышэйшая, чым вызначана паводле дагавору.

[Фр. bonification.]

баніцёр, ‑а, м.

Спецыяліст, які праводзіць баніціроўку.

баніціро́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

Спец.

1. Ацэнка ўрадлівасці глебы.

2. Комплексная ацэнка жывёлы паводле яе племянных і прадукцыйных вартасцей.

банк, ‑а, м.

1. а) У СССР — дзяржаўная ўстанова, якая ў адпаведнасці з народнагаспадарчым планам ажыццяўляе крэдытаванне дзейнасці прадпрыемстваў і фінансаванне капіталаўкладанняў, арганізуе безнаяўныя грашовыя разлікі паміж прадпрыемствамі і гаспадарчымі органамі і цэнтралізаваны зварот наяўных грошай. Дзяржаўны банк БССР. Камунальны банк. Інвестыцыйны банк. Міжнародны банк эканамічнага супрацоўніцтва; б) у капіталістычных краінах — фінансавая ўстанова, якая канцэнтруе пазыковы капітал і дае яго ў распараджэнне капіталістаў для атрымання прыбытку і звышпрыбытку.

2. У картачнай гульні — пэўная сума грошай, пастаўленая на кон. Сарваць банк.

•••

Трымаць банк гл. трымаць.

[Фр. banque з іт.]

ба́нка 1, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Шкляная або бляшаная пасудзіна, звычайна цыліндрычнай формы. [Доўнар] паставіў на стол шкляную банку з п’яўкамі. Дуброўскі. На вокнах толькі стаяла некалькі бальзамінаў у ржавых банках ад кансерваў. Чорны.

•••

Лейдэнская банка — фізічны прыбор для кандэнсацыі электрычнасці.

ба́нка 2, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Папярочная лаўка на вёсельным судне для весляроў і пасажыраў.

[Гал. bank.]

ба́нка 3, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Падводная водмель, узвышэнне ў адным месцы марскога дна.

[Гал. bank.]

банкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; незак.

Выконваць пачаргова галоўную ролю ў картачнай гульні з банкам (у 2 знач.). У каго аказвалася старшая масць, той і садзіўся банкаваць. Колас.