Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пярцо́вачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пярцоўкі, уласцівы ёй.

пярцо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да перцу. Пярцовы пах. // Прыгатаваны з перцу, з перцам. Пярцовая гарэлка. Пярцовы пластыр.

пярцо́ўка, ‑і, ДМ ‑цоўцы; Р мн. ‑цовак; ж.

Гарэлка, настоеная на перцы.

пярчы́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Крупінка перцу.

пярша́к, першаку, м.

Разм. Тавар першага гатунку. // Першая самагонка з затору ​2. [Стрыбульскі:] Толькі [ёсць] самагонка! Але добрая. Пяршак! Першы сорт! Мележ.

пярша́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Карова першага цялення; першацёлка.

пяршы́нства, ‑а, н.

Тое, што і першынство. Дэпо трымала пяршынства на дарозе. Расло дэпо, раслі перавозкі. Лынькоў.

пяршы́нстваваць, ‑вую, ‑вуеш, ‑вуе; незак.

Тое, што і першынстваваць.

пяршы́ць, ‑шыць; безас. незак.

Разм. Пра адчуванне раздражнення, козыту (у горле). Сіні тытунёвы дым лёгка плаваў пад столлю. Ад яго пяршыла ў горле, браў кашаль. Адамчык. Ад пылу.., ад гарачыні пяршыла ў горле. Лынькоў.

пяры́на 1, ‑ы, ж.

Вялікая насыпка, напоўненая пер’ем, на якой спяць або якой накрываюцца. Спаць на пярыне. Накрыцца пярынай. Перасыпаць пярыну. □ Аўгінка ўзбівае пярыны на двух высокіх кляновых ложках. Асіпенка.

пяры́на 2, ‑ы, ж.

Адно птушынае пяро. Вераб’іха націкавала сабе белую курыную пярыну і ўзяла яе ў дзюбку. Колас. Іншаму цяжэй пярыну падняць, чым .. [Пракопу] любое палена ці мяшок. Ермаловіч.