Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

плюсава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад плюсаваць.

плюсава́цца, ‑суецца; незак.

Зал. да плюсаваць.

плюсава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак., што.

Спец. Насычаць (тканіну) асобым хімічным растворам перад тым, як фарбаваць яе або друкаваць малюнак на ёй.

плю́савы 1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да плюса ​1. Плюсавая тэмпература.

плю́савы 2, ‑ая, ‑ае.

Спец. Прызначаны для плюсавання.

плю́ска, ‑і, ДМ плюсцы; Р мн. ‑сак; ж.

Утварэнне з лісцяў, якое абкружае аснову плода або ўвесь плод.

плюскано́сныя, ‑ых.

Сямейства раслін, якія маюць плюску (напрыклад, дуб, каштан).

плю́скат, ‑у, М ‑наце, м.

Шум, які атрымліваецца ад удару чым‑н. па вадкасці або ад удару вадкасці аб што‑н. Потым з кійком пачаў хадзіць да мора, падоўгу сядзеў на беразе, слухаючы плюскат хваль. Хомчанка. Данёсся новы вясёлы крык, потым плюскат, зачарнеўся човен і пад’ехаў Манг. Маўр.

плюската́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; незак.

Пералівацца, вылівацца, распырсквацца з характэрным гукам; утвараць плюскат. Ледзь варушыцца лісце ракіт, І суцішана Нёман плюскоча. Астрэйка. Рэчка шуміць. Рыба плюскоча, ганяючыся за машкарою на паверхні бягучых хваляў... Чарот. Плюскоча, плюхае вада пад калёсамі на гразкай восеньскай ці вясенняй дарозе. Лынькоў.

плю́скаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. Лыпаць, моргаць (вачамі). Бацька маўчаў і сонна плюскаў вачыма. Хомчанка. Іра плюскае вачыма і паказвае мне: маўляў, выходзь і чакай. Сабаленка.

2. Хлюпаць, плюхаць, плюхцець. Пад нагамі плюскала вада. Пянкрат.

3. Іран. Цалаваць, цмокаць.

плюсквамперфе́кт, ‑а, М ‑кце, м.

У многіх мовах — адна з форм прошлага часу дзеяслова, якая абазначае дзеянне, што папярэднічала якому‑н. іншаму дзеянню ў мінулым; даўномінулы час.

[Лац. plusquamperfectum.]