спіра́нтны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да спіранта; з’яўляецца спірантам. Спірантныя гукі.
спірахе́та, ‑ы, ДМ ‑хеце, ж.
Хваробатворная бактэрыя, якая мае выгляд доўгай спіральнай ніткі.
[Ад грэч. speira — выгіб і chaitē — валасы.]
спіра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да сперціся.
2. Абл. Спрачацца. Вечна .. [настаўнік са швагеркай], бывала, спіраюцца, як што калі тварылася, і чаму так, а чаму не гэтак. Гарэцкі.
3. Зал. да спіраць 2.
спіра́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да сперці 1 (у 2 знач.).
спіра́ць 2, ‑ае.
Незак. да сперці 2.
спіро́метр, ‑а, м.
Прыбор для вымярэння ёмістасці лёгкіх шляхам вызначэння аб’ёму паветра, якое выштурхоўваецца пры выдыху.
[Ад лац. spirare — дыхаць, выдыхаць і грэч. metrēo — вымяраю.]
спірт, ‑у, М ‑рце; мн. спірты, ‑оў; м.
1. толькі адз. Гаручая, з высокім працэнтам алкаголю вадкасць, якая атрымліваецца перагонкай некаторых прадуктаў, што змяшчаюць у сабе крухмал і цукар. Бацюня расклаў інструмент, выцер спіртам рукі і пінцэт і агледзеў рану. Мележ. // Адзін з відаў такой вадкасці, які ўжываецца як алкагольны напітак. У часе вячэры любіў [Гендарсан] прапусціць кілішак спірту, заесці смачнай кілбасой, паслухаць грамафон. Чарнышэвіч.
2. Арганічнае злучэнне, вуглевадарод, у якім атам вадароду замешчаны водным астаткам. Метылавы спірт. Этылавы спірт. // Лятучае рэчыва, якое ўжываецца ў медыцыне і тэхніцы. Камфорны спірт. Борны спірт.
•••
Вінны спірт — бясколерная вадкасць, якая атрымліваецца пры браджэнні вугляводаў; этылавы спірт.
Дэнатурацыя спірту гл. дэнатурацыя.
Мурашыны спірт — сумесь вады, мурашынай кіслаты і спірту (выкарыстоўваецца ў медыцыне).
Нашатырны спірт — водны раствор аміяку, празрыстая, бясколерная вадкасць з вострым пахам (выкарыстоўваецца ў медыцыне).
Саліцылавы спірт — спіртавы раствор саліцылавай кіслаты, які выкарыстоўваецца як антысептычны сродак.
спірта...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «спірт», «спіртавы», напрыклад: спіртаачышчальны, спіртагонны.
спіртава́нне, ‑я, н.
Спец. Увядзенне ў вінаградны сок, які знаходзіцца ў стане браджэння, спірту з мэтай павелічэння моцнасці віна і захавання ў ім цукру.
спіртава́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад спіртаваць.
спіртава́цца, ‑туецца; незак.
Зал. да спіртаваць.