Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

фартыфіка́тар, ‑а, м.

Спецыяліст у галіне фартыфікацыі.

фартыфікацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да фартыфікацыі. Фартыфікацыйнае майстэрства. Фартыфікацыйныя работы.

фартыфіка́цыя, ‑і, ж.

1. Навука аб умацаванні вайсковых пазіцый і спосабах абароны ад сродкаў паражэння. Лекцыі па фартыфікацыі і тактыцы.

2. Узвядзенне ваенных умацаванняў, а таксама гэтыя ўмацаванні. Палявая фартыфікацыя.

[Ад лац. fortificatio — умацаванне.]

фартэ́ль, ‑ю, м.

Разм. Тое, што і фортэль. Можа праз гэтыя свае думкі я сёння такі фартэль выкінула, што зараз самой трохі сорамна і смешна. Шамякін. Грыгоніс і Ільінскі заўсёды знаходзілі яркія тыповыя дэталі, умелі выкінуць на сцэне вясёлы фартэль, чым выклікалі ў гледача бурнае захапленне. Рамановіч.

фартэпія́на, нескл., н.

Клавішны струнны музычны інструмент (раяль і піяніна). Піяніст жмурыўся. Нібы жывая істота, уздыхала фартэпіяна. Мікуліч.

[Іт. fortepiano.]

фартэпіяні́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Выканаўца музычных твораў на фартэпіяна.

фартэпіяні́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да фартэпіяніст.

фартэпія́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да фартэпіяна. Фартэпіянныя клавішы. // Звязаны з ігрой на фартэпіяна. Фартэпіянны канцэрт. // Які выконваецца на фартэпіяна, напісаны для выканання на фартэпіяна.

фартэпія́ншчык, ‑а, м.

Разм.

1. Майстар па вырабу драўляных частак фартэпіяна.

2. Фартэпіянны настройшчык.

фартэ́цыя, ‑і, ж.

Уст. Невялікае ўмацаванне, крэпасць. // перан. Разм. Пачатак, аснова чаго‑н. [Старшыня:] — Вось мы і надумаліся залажыць тут [у пасёлку] ядро, фартэцыю нашага калгаса, яго штаб. Колас.

[Польск. forteca ад іт. fortezza.]