Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

спа́ржавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да спаржы. Спаржавая расада. // Прыгатаваны са спаржы, са спаржай. Спаржавы суп.

спарне́йшы, ‑ая, ‑ае.

Выш. ст. да прым. спорны.

спарне́ць, ‑ее; незак.

Разм. Рабіцца, станавіцца больш спорным (у 1 знач.). Дождж спарнее, асталёўваецца, цэдзіць роўна. Пташнікаў.

спаро́джаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад спарадзіць.

спаро́жнены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад спаражніць.

спаро́ўванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. спароўваць — спараваць.

спаро́ўвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да спаравацца.

2. Зал. да спароўваць.

спаро́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да спараваць.

спаро́цца, спорацца; зак.

Адпароцца, аддзяліцца (пра што‑н. прышытае). Нашыўка спаролася.

спаро́ць, спару, спораш, спора; зак.

1. што. Адпароць, аддзяліць. [Лукавіцын] адразу скеміў, што справа дрэнь — прыціх, спароў гузікі і зняў цэшку. Крапіва. Вышыўка на рукавах зліняла, выцерлася, і Сабіна, спароўшы яе зусім, кладзе новыя чырвоныя крыжыкі. Ракітны.

2. каго-што. Скінуць, зняць што‑н. адкуль (звычайна зверху ўніз). У заслоне [загадчык гаража] трохі заблытаўся, спароў з галавы вушанку, разблытваючыся, потым наступіў на яе і ледзь не бразнуўся са сцэны. Кулакоўскі. // перан. Выжыць каго‑н. адкуль‑н., вымусіць пайсці, пакінуць што‑н. Ніхто мяне з маёй зямлі не спора, на якой я спрадвеку сядзеў. Чорны. Пальчык ужо хацеў даць .. [днявальнаму] якое-небудзь «заданне», каб спароць яго на хвіліну з гэтага месца. Дамашэвіч.

3. Разм. каго-што. Скалоць, накалоць чым‑н. вострым. Спароць шпрыцамі.