Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

цвёрдападнябенны, .

Тое, што і сярэднеязычны.

цвёрдахарактарны, .

Стойкі, непахісны ў сваіх дзеяннях, учынках.

цвёрды, .

  1. Які складаецца са шчыльна прылеглых частак, не мяккі, стабільны па форме пры нармальных умовах, у адрозненне ад вадкага і газападобнага.

    • Цвёрдае паліва.
    • Цвёрдае рэчыва.
  2. Які з цяжкасцю паддаецца сцісканню, згінанню, рэзанню і пад.

    • Цвёрдая драўніна.
    • Цвёрдая зямля.
  3. перан. Устойлівы, непахісны.

    • Ц. намер.
    • Цвёрдае рашэнне.
  4. Трывалы, стабільны.

    • Цвёрдыя цэны.
    • Цвёрдая зарплата.
  5. Добра засвоены, трывалы, грунтоўны.

    • Цвёрдае веданне прадмета.

  • Цвёрдыя зычныя — зычныя гукі, якія вымаўляюцца без набліжэння сярэдняй часткі языка да цвёрдага паднябення.

  • Цвёрды знак — назва літары «ь» у рускай азбуцы.

|| наз. цвёрдасць, .

цвід, , м.

Стракатая шарсцяная ці вігоневая матэрыя з дыяганальным перапляценнем нітак.

|| прым. цвідавы, .

цвік, , м.

  1. Металічны або драўляны стрыжань, завостраны на канцы, прызначаны для змацоўвання чаго-н.

    • Забіваць цвікі ў дошку.
  2. Самае значнае, галоўнае (разм.).

    • Ц. праграмы.
    • Ц. сезону.

|| памянш. цвічок, .

|| прым. цвіковы, і цвікарны, .

  • Цвіковая прамысловасць.
  • Цвікарны цэх.

цвікар, , м.

Рабочы, які займаецца вырабам цвікоў.

цвікарня, , ж.

Майстэрня па вырабу цвікоў.

цвілы, .

  1. Пакрыты цвіллю.

    • Ц. хлеб.
  2. Які патыхае цвіллю.

    • Ц. пах.

цвіль, , ж.

  1. Плесневы налёт на чым-н., які ўзнікае ад сырасці, гніення і пад.; (на вадкасці) бросня.

  2. перан. Аб чым-н. застойным, шкодным.

    • Адолець адвечную ц.

|| прым. цвільны, .

  • Ц. грыбок.

цвінтар, , м.

Царкоўны двор, агароджанае месца вакол царквы, дзе выконвалі розныя царкоўныя абрады і хавалі некаторых служыцеляў царквы.

  • На цвінтары раслі векавыя ліпы.

|| прым. цвінтарны, .