Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

людзі, .

  1. ужыв. таксама для абазначэння ўсіх, а таксама асоб, якія належаць да пэўнага асяроддзя, групы.

    • Л. рады лету, а пчолы цвету (прыказка).
    • Л. навукі.
    • Маладыя л. (маладыя мужчыны).
    • Бываць на людзях (быць сярод людзей).
    • Вывесці ў л. (дапамагчы заняць пэўнае месца ў грамадстве).
    • Выйсці ў л. (дасягнуць трывалага або высокага месца ў грамадстве).
  2. У ваенным асяроддзі: жывая сіла, салдаты.

    • Страты ў людзях і тэхніцы.
  3. Кадры, працаўнікі.

    • Калгасу патрэбны л.
  4. Слугі, наймічкі, парабкі (уст.).

|| прым. людскі, .

  • Людская памяць.
  • Шчасце людское.

людны, .

  1. Такі, дзе прысутнічае многа людзей.

    • Л. рынак.
  2. З вялікім насельніцтвам або такі, дзе жыве многа людзен.

    • Л. горад.
    • Людная вуліца.

|| прым. люднасць, .

людская, , ж. (уст.).

Памяшканне для слуг пры панскім маёнтку.

людскі, .

  1. Чалавечны, паважлівы.

    • Людскія адносіны.
  2. Добры, прыгодны для чаго-н.

    • Гэта людская рэч.

|| наз. людскасць, .

людцы, , н. (разм.).

Ласк. да людзі (у 1 знач.),

  • Л. добрыя, ратуйце!

люк, , м.

  1. Адтуліна, якая закрываецца векам, напр. на палубе карабля і інш.

    • Каналізацыйны л.
  2. Адтуліна для зброі ў борце судна, самалёта і інш. (спец.).

    • Люкі для кулямётаў.

|| прым. люкавы, .

люкс1, , м. (спец.).

Адзінка вымярэння асветленасці.

люкс2, прым., нязм.

  1. Багаты, раскошны па абсталяванню, абслугоўванню.

    • Каюта л.
    • Атэлье л.
  2. Вышэйшага класа, разраду, гатунку.

    • Шакалад л.

|| прым. люксавы, .

люлька1, , ж.

Прылада для курэння, якая складаецца з цыбука і коўшыка для тытуню.

  • Пыхкаць люлькай.

|| памянш. люлечка, .

|| прым. люлечны, .

люлька2, , ж.

  1. Тое, што і калыска (у 1 знач.).

  2. Вісячы памост з бартамі для падымання на вышыню рабочых, будаўнічых матэрыялаў, інструментаў для работы на вышыні.

  3. Частка лафета (спец.).

|| прым. люлечны, .

  • Л. транспарцёр.