Verbum

хваля, ✂, ж.

1. Вадзяны вал, які ўтвараецца ад гайдання паверхні вады.

   • Хвалі залівалі бераг мора.

2. Хістальны рух у фізічным асяроддзі, а таксама распаўсюджанне гэтага руху.

   • Электрамагнітныя хвалі.
   • Гукавая х.

3. перан., чаго. Пра масу, плынь чаго-н., што рухаецца адно за адным з пэўнымі інтэрваламі, перапынкамі.

4. перан. Узмоцнены рух, праяўленне чаго-н.

   • Х. дэманстрацый.
   • Х. мітынгаў.

|| прым. хвалевы, ✂.

хваля... (а таксама хвале...).

Першая частка складаных слоў, якая адпавядае па знач. слову хваля і пішацца, калі націск у другой частцы падае на першы склад, напр. хвалярэз, хвалямер.

хваляванне, ✂, н.

1. Рух хваль па вадзяной паверхні.

   • Х. мора.

2. перан. Нервовая ўзбуджанасць, выкліканая адчуваннем трывогі, радасці і пад.

   • Х. доўга не пакідала жанчыну.

3. звычайна мн., перан. Масавае выказванне незадаволення, пратэсту супраць чаго-н.

   • Х. незадаволеных.

хвалявацца, ✂; незак.

1. Быць у хваляванні (у 1 знач.).

   • Мора хвалюецца.

2. перан. Перажываць хваляванне (у 2 знач.), знаходзіцца ў трывожным стане.

   • Х. перад экзаменамі.

3. перан. Выказваць пратэст супраць чаго-н., масавую незадаволенасць чым-н.

   • Натоўп хваляваўся.

|| зак. усхвалявацца, ✂.

хваляваць, ✂; незак.

1. Выклікаць хваляванне (у 1 знач.).

   • Моцны вецер хваляваў мора.

2. перан. Прыводзіць у хваляванне (у 2 знач.).

   • Яго хваляваў лёс дзяцей.

3. перан. Падбухторваць, схіляць да хваляванняў (да 3 знач.; уст.).

   • Х. народ.

|| зак. усхваляваць, ✂.

хвалявод, ✂, м.

Устройства ў выглядзе канала, трубы і пад. для распаўсюджвання тых ці іншых хваль (гукавых, электрамагнітных, радыёхваль і інш.).

|| прым. хваляводны, ✂.

хвалялом, ✂, м.

Гідратэхнічнае збудаванне (дамба і пад.) для загароджвання рэйда, гавані, падыходу да марскога канала, берагавых участкаў ад дзеяння хваль.

|| прым. хваляломны, ✂.

хвалямер, ✂, м.

1. У радыётэхніцы: прыбор для вымярэння даўжыні электрамагнітных хваль або частаты электрамагнітных ваганняў.

2. У марской справе: прыбор для вызначэння вышыні, даўжыні і перыяду, а таксама хуткасці і напрамку распаўсюджання марскіх хваль.

|| прым. хвалямерны, ✂.

хвалярэз, ✂, м.

Тое, што і хвалялом.

|| прым. хвалярэзны, ✂.

хваравіты, ✂.

1. Які часта хварэе, схільны да хваробы.

   • Х. хлопчык.

2. Які з’явіўся ў выніку хваробы, які сведчыць аб хваробе.

   • Х. выгляд.
   • Х. стан.

3. Выкліканы болем.

   • Х. стогн.

4. перан. Перабольшаны, празмерны, ненатуральны.

   • Хваравітая падазронасць.

|| наз. хваравітасць, ✂.