Verbum

цемра, ✂, ж.

1. Адсутнасць святла, густы змрок, цемната.

   • Начная ц.

2. перан. Культурная адсталасць; невуцтва.

3. перан. Увасабленне зла, пакут, цемрашальства.

   • Перамога святла над цемрай.

|| прым. цемраны, ✂.

цемрадзь, ✂, ж. (разм.).

Тое, што і цемра.

цемрашал, ✂, м.

Носьбіт рэакцыйнай, варожай прагрэсу і культуры ідэалогіі, рэакцыянер.

|| прым. цемрашальскі, ✂.

цемрашальства, ✂, н.

Погляды і паводзіны цемрашалаў, варожасць да прагрэсу і культуры.

цемя, ✂, н.

Верхняя частка галавы, а таксама верх чэрапа паміж лобнымі, патылічнымі і скроневымі касцямі.

|| памянш. цемечка, ✂.

|| прым. цемянны, ✂.

цене...

Першая частка складаных слоў са знач. які мае адносіны да ценю (у 1 знач.), напр. ценелюбівы.

ценелюбівы, ✂.

Які любіць расці ў цяні.

• Ценелюбівыя расліны.

|| наз. ценелюбівасць, ✂.

цень, ✂, м.

1. Месца, заслоненае чым-н. ад сонца.

   • Пад дрэвамі быў ц.

2. Невыразныя абрысы фігуры, сілуэт.

   • У акне прамільгнуў нечы ц.

3. перан. Адбітак на твары ўнутранага стану чалавека.

   • Па твары прамільгнуў ц. страху.

4. перан. Здань, дух.

   • Цені мінулага.
   • Цені продкаў.

5. перан., чаго. Нязначная, вельмі малая колькасць, доля.

   • І ценю праўды тут няма.

6. Пра каго-н. вельмі аслабленага, худога.

   • Не чалавек, а ц.

◊

• Кідаць цень на каго-што (разм.) — выклікаць падазрэнне да каго-н.

• Як цень (разм.) — неадчэпна (хадзіць за кім-н.).

|| прым. ценявы, ✂.

ценя...

Першая частка складаных слоў; ужыв. замест «цене...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр. ценялюб (ценелюбівая расліна), ценялюбны.

ценявік, ✂, м. (разм.).

Дзялок ценявой эканомікі.